ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 27- Ի ՄԵՂԱՎՈՐՆԵՐԸ . 2 Մաս

..

ՎԱԶԳԵՆԻ      ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱՐՑԱԽՅԱՆ    ՊԱՏԵՐԱԶՄՈՒՄ

« Վազգեն    Սարգսյանը    հենց    որպես « ռազմական առաջնորդ»    ստեղծվել      է,    որպեսզի    Մովսես Գորգիսյանը    կամ    Վիտյա   Այվազյանը    չդառնան հայկական    ջոկատների    ղեկավար »:(26*)

Վազգեն     Սարգսյանի   գործունեությունը     Արցախյան պատերազմում   կեղծ     ներկայացվեց     հանրությանը: Եթե     հաշվի     առնենք,   որ     Արցախյան     պատերազմի հաջողությունները     միշտ     եղել     են     մեր      ազատամարտիկների     կողքին,   անդրադառնամ     թե     ինչու։ Այսինքն պատերազմի   սկզբնական   փուլում     ոչ     մի     հայաբնակ տարածք     չի     մնացել     թուրքերին,   այսինքն     տարածքային     կորուստներ     չեն     եղել մինչև     1992     թվականի ամռանը՝      Շահումյանի     ու   Արծվաշենի     դեպքերը:

Արցախյան   պատերազմում     Հայկական   բանակի   անհրաժեշտությունը     կար,     սակայն     շատ     դեպքերում     հենց այդ     բանակի     հրամանատարների     կողմից     ստեղծված արհեստական   խոչընդոտները   խանգարում     էին   ինքնա-պաշտպանական     ջոկատներին։ Ճիշտ   է,   կամավորական ջոկատները     վատ   էին   զինված,   նույնիսկ     որսորդական հրացաններով   դուրս     էին   գալիս     ռուսական   և     ադրբեջանական   զրահատեխնիկայի     դեմ,   բայց     ոչ     մի     դեպքում     տարածքի     կորուստ     չունեցանք։   Եթե   չհաշվենք Գետաշենի     և     Ազատ     գյուղերի     անկումը,     որոնք « ԿԱԼՑՈ »     օպերացիայի     շրջանակներում      ռուսական կանոնավոր     բանակի     միջամտությամբ     հայաթափվեց։ Իսկ     Շահումյանի   և   Արծվաշենի   պարագայում     այլ     էր, քանի   որ   1991   թվականին     արդեն     հայկական      կամավորական     ջոկատների     ձեռքում     կար     ազերիներից վերցրած     ռազմավարը՝     ռազմական     տեխնիկան     և զինամթերքը։   Սակայն,     ինչպես     ասացի     արդեն,     կար այդպես      կոչված      բարձրաստիճան     զինվորականների կողմից      արհեստական     խոչընդոտները։ (27*) Նախիջևանի     ու   Գանձակի     ազատագրումը     օրերի   հարց էր,   բայց   նրանք   խոչընդոտվում   էին։ Շուշի   ու     Լաչինի ազատագրումից     ամիջապես     հետո     ադրբեջանական բանակը      հուսալքված     նահանջում     էր,     ուստի     այդ առիթը     չօգտագործեցին     ռազմաերթը     Սաբիրաբադում ավարտելու   համար։   Վազգեն   Սարգսյանը   խոչընդոտում էր   պատերազմի   շուտ   ավարտմանը։   Վազգեն Սարգսյանի կողմից   Շահումյանի     շրջանի     և   Արծվաշեն      գյուղի հանձնման     պատմության     ականատեսները     և     վկաները շատ     են,     այդ     մասին     բազմաթիվ     հոդվածներ     ու հուշագրեր     կան,     ուստի   անդրադառնալը     դրանց հարկ     չէ։     Այնպես     որ,     մեծ      ջանքեր     չի     պահանջվի վերարտադրել     այդ     պատմությունները,     քանի     որ ականատեսները     և     տուժածները     դեռ     կան։ (28*)

Ուրեմն,     այն     հետադարձ     հայացքը,     որը     գցեցինք անցած     տարիների     վրա, համոզում     է,     որ     Վազգեն Սարգսյանը     այն     գործիչը     չէր,     որին     կարելի     էր հարգել     կամ     գովերգել։ (29*)

Ուստի,   Նաիրի   Հունանյաննն     այդ   ամենը   վերլուծել   էր և   չէր     կարողացել     ձեռնպահ     մնալ,     քանի     որ     մտածում     էր,     որ     ժողովրդի     նզովված     Վազգենի     մահը կարող     է     ուրախացնել     նրանց։   Չմոռանալով,   որ   հարյուրավոր   ազատամարտիկների   ու     զինվորների   կյանքեր կան   նրա     խղճին։   Լաչինի     դեպքերը     բավական     էին, երբ     Վազգեն     Սարգսյանի     հրամանով     նորակոչիկ զինվորներին     տարել     էին     ճակատային     գիծ։ Սովետաշենի     զորամասի   նորակոչիկ      զինվորներից շատերը   գտան   իրենց   մահկանացուն,   որովհետև   նրանք անգամ   զենք     բռնել     չգիտեին,     նույնը     կարելի      էր ասել   Կիրովականի     զորամասի     զինվորների     պարագայում։     Հետաքրքրական     դեպքերից     մեկը     կարելի     է ներկայացնել,   քանի     որականատես     բարձրաստիճան սպայի     վկայությունը     համոզիչ     է, 1993 թվականի ապրիլին,     երբ     ազատագրեցին     Քելբաջարը,   Վազգեն Սարգսյանը     իր     մոտ      կանչեց     5-րդ   կամավորական մոտոհրաձգային     բրիգադի     հրամանատար     Գնդապետ Ռեմիկ     Մարդանյանին     և     նրանից     պահանջեց      Քելբա-ջարի     ռազմավարը,     այսինքն, « թալանը »։   Գնդապետը պատասխանեց, «   որ   ինքը     սպա   է,     իսկ     իր     զինվորները     կամավորներ     են,   թալանչիներ     չեն », Վազգենին կատաղեցրեց        պատասխանը,   մի     քանի     ամիս     հետո, 1993թ   մայիսին     Վազգեն     Սարգսյանի     հրամանով Գնդապետ   Ռեմիկ     Մարդանյանը     ուղարկվեց     կադրերի տրամադրության     տակ,     նրա     փոխարեն     բրիգադի հրամանատար     նշանակվեց     կապիտան     Մանվել Գրիգորյանը,     ով   մի     քանի   օրվա   մեջ     կապիտանից դարձավ   փոխգնդապետ։   Մանվել     Գրիգորյանի     հետագա   գործունեությունը   բրիգադի     հրամանատարի   պաշտոնում գոհացնում     է   Վազգեն   Սարգսյանին,   քանի     որ Ֆիզուլու   մարտական     գործողությունների     ընթացքում Մանվելի     կողմից     իրականացվեց     կազմակերպված «թալանը »,   որը,     հնարավոր      է     Վազգենին     ավելորդ եկամուտներ   էր   բերում,     և     իզուր     չէր,     որ     Վազգենի էլիտար     բանդան     կազմում     էր     էջմիածինցիների Մանվելի   ջոկատը:(30*)

Ամեն     անգամ,   պատերազմի     քողի     տակ     Վազգենի գործած     հանցանքները     սքողվում     էին։   Չմոռանանք, որ ազատամարտիկների     ամբողջական     ջոկատներ   ականապատված     տարածքներում     գրոհներ     էին     ձեռնարկում, « ՎԱՅ» հրամանատարների   հրամանով,   կամ     էլ   ընկնում էին   ադրբեջանական   բանակի     ծուղակը,     ինչպես   եղավ «Արաբո »   ջոկատի   79   մարտիկների     հետ     1992-ին: Արծվաշենի   և     Շահումյանի     դավաճանության     հետևանքով     հազարավոր     խաղաղ     բնակիչներ     տուժեցին: Վազգեն   Սարգսյանի     դավադրության     զոհ     դարձան     ոչ միայն   խաղաղ     բնակիչները,     այլև     ինքնապաշտպանա-կան     ջոկատները,   որոնք     իրենց     կյանքի     գնով     ապահովվում   էին   տարագիր   բնակչության   փախուստը։(31*) Չմոռանանք,     որ     ճակատային     գծում     գաղթ     էր     ու կոտորած,     Վազգենի     մտերիմները     առանց     խոչընդոտի Իրան     էին     արտահանում     գունավոր     մետաղները,     և նույնիսկ     Կապանի     ու     Քաջարանի     հանքաքարը։ 1994 թվականներին     Եռամսյա     հավաքների     հրամանը     տվել էր      Վազգեն     Սարգսյանը,   նա     գիտեր,   թե     ինչ     է կատարվում,     մարտական     գործողությունների     էին ուղարկվում   փողոցից      բռնած     պատահական      անցորդներ,   որոնք      ճակատային   գիծ     բերվում     էին      անիրա-զեկված,     առանց     պատրաստվածության,     այդպիսի մարդիկ     ավելի     էին   դժվարացնում   կամավոր     ազատամարտիկների      վիճակը,     ճակատային     գիծը     դարձել     էր   սպանդանոց։ Չհաշված,     որ     Երևանում     ու     մարզերում Եռամսյա     հավաքի   կազմակերպիչները     մեծ     գումարներ էին     աշխատում,     հավաքից     խուսափողներից։ Ոստիկանության     ու     զինկոմիսարիատների     սպաներն առիթը     բաց     չէին     թողնում     օրավուր     բարձրացնել իրենց     կողմից     սահմանված     գները։   Անգամ     Ուջանցի ծանոթներից     մեկը     պատմում     էր,   թե     ինչպես     էին գյուղի     երիտասարդները     գիշերային     հերթափոխով հսկում   գյուղի     մուտքը,   որպեսզի     խուսափեն   Եռամսյա հավաքներից։ Երևանում   և     Լենինականում     շուրջկալներ էին     ստեղծվում,     մարդկանց     որսում     էին,     խցկում ավտոբուսները   և   առանց     դադարի   հասցնում   ճակատային     գիծ,     փոխարենը   ՆԳՆ   համակարգի   ոստիկանները, որոնք     տիրապետում     էին     զենքին,     մնում     էին     Երե-վանում,   որպեսզի   պաշտպանեն     չգիտես   թե   ումից։ (32*) « Պատերազմի     տարիներին     բոլոր      հրեշավոր սպանություններն     ու     չբացահայտված     հանցագործությունները     սքողվում     էին     Արցախյան   հերոսամարտով»: (33*) Վազգենի     լկտիությունը     և     անպատժելիությունը այն     աստիճանի     էր     հասել,     որ     նրա     հրամանով Երևանի     կենդանաբանական     այգու     եղնիկներին     էին գալիս   ու     տանում,   որպեսզի     նա   եղնիկի     միս   ուտեր։ Վազգենի     կողմից     Զոդի     ոսկու     գործարանի     թալանն ու     կողոպուտը     պայմանավորված     էր     անձնական շահով.   զուր     չէր      այնտեղ     անվտանգությունն      ապահովվում     « Ասֆալտի     ֆիդայինների »   ջոկատը,     քանի որ     հենց     նրանք     էին     լինելու     Վազգենի   հավատարիմ զինակիցները։ « Ասֆալտի     ֆիդայինների »   մասին   գրվել են     բազմաթիվ   հոդվածներ,     այնպես     որ     այդ     թեման կարիք     չկա     ծավալել։ Միայն     կավելացնեմ,     որ Վազգենը     մեծ     հնարավորություններ     էր     տալիս      այդ ջոկատներին,   որոնք     սահման   գնալու   փոխարեն   զբաղված     էին   Երևանում   կամ   նույնիսկ     շրջաններում   ալան-թալանով։ Այդ     ջոկատները     զինված     էին     շատ     ավելի լավ     քան   ինքնապաշտպանական     ջոկատները։ Օգտվելով    ազատամարտիկ   լրագրող   Վ․․Հ    մի    շարք հոդվածներից,     կարելի     է     համոզվել,   « Որ   նույնիսկ Արցախում   կային   այդպիսի     ջոկատներ։   Հոդվածի   հեղինակը     նշում   է,   որ     Հյուսիսային     Արցախի   Շահումյանի շրջանում   տեղական   «Ասֆալտի   Ֆիդայինները »   ջոկատը զինված     էին     շատ     ավելի   լավ     քան     ինքնապաշտպա-նական     ջոկատները,   այդպիսի   ջոկատները   հովանավորվում     էին     տեղի     մաֆիայի     և     իշխանությունների հովանու   ներքո։ »   Այսինքն,   նույն     երևույթը     կար   նաև Հայաստանում։ Ասֆալտի     ֆիդայինների     գործերն   ավելի լավացան,   երբ     ստեղծվեց     Պաշտպանության     նախարարությունը,     քանի   որ     Վազգենը   նրանց     համար     արդեն նախատեսել     էր « ՅՈՒՂՈՏ »   պաշտոնները,     զորամասի հրամանատարներ,   շտաբի     պետեր,   թիկունքային   ծառայությունում,     նորից     « ասֆալտի     ֆիդայիններն »   էին, որոնք   պետք     է   իրականացնեին     իրենց     թալանը,     այս անգամ     առանց     զենքից     օգտվելով։     Ուղղակիորեն թալանում     էին     բանակի     հասանելիք     դեղորայքը, անգամ     հանդերձանքը,   հեղուկ     վառելիքը,     և     ինչպես նշվեց   նախորդում,   զենքը     և     զինամթերքը։

Բարոյական,    առաքինի    մարդը    չի   կարող

հանցագործի    հետ    ընկեր      լինել:

ԳՀ © ԱՌ

ՎԱԶԳԵՆ  ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ  ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ    ՊԱՏԵՐԱԶՄԻՑ  ՀԵՏՈ

1994թ   Երևանում     բացվում     է     ՀՀ     ՊՆ     բարձրագույն զինվորական   բազմաբնույթ   հրամանատարական   ուսում-նարանը: ( ԲԶԲՀՈւ) Ուսումնարանի   առաջին   պետ     նըշա-նակվում     է     գեներալ-մայոր     Սերգեյ     Սահակի Մարտիրոսյանը, ով     ժամանակին     եղել     է « Աբովյան » քրեակատարողական     հիմնարկի     Կանանց     գաղութի, այնուհետև     Մանկական   Գաղութի   պետ.   Լուրերի   համաձայն, Սերգեյ   Մարտիրոսյանը     մեծ     գումար     է     վճարել Անդրանիկ   Քոչարյանին,   որպեսզի   նա   Վազգեն Սարգսյանին   բարեխոսի     իր   նշանակումը     այդ     պաշտոնին։   Եթե     այդ     ուսումնարանի     կուրսանտներին     հարցնելու   լինեք,   նրանք   կարող     են     հաստատել,   որ   հայոց բանակում     տիրում   էր   կաշառատվությունն     ու   բռնությունը.   Հայկական     բանակը     նրա     ղեկավարման     օրոք բացահայտ     կոռումպացավ:   Այդ     տարիներին     անխտիր բոլոր     զորամասերում     կայացել     էր     « զոն     նայողի » ինստիտուտը »: (34*) Այն     վերածվելով     սպանդանոցի, որտեղ     շաբաթական   մեկ     զինվոր     էին     սպանում,   կամ ինքնասպանության     հասցնում։   Վազգեն     Սարգսյանի ընտանիքի     անդամները      և      իր      հանցախումբը     այդ ընթացքում     սեփակաշնորհում     էին      Հանրապետության խոշոր     հիմնարկները՝   Արարատի   ցեմենտի   գործարանից սկսած,   վերջացրած     հացի     գործարանով: (35*) Չհաշված, որ      նրա     միջնորդությամբ     իր     մտերիմները արագ     ստանում     էին     նախարարական     պորտֆելներ կամ     բարձր     պաշտոններ,   Զադոյանից   սկսած     վերջացրած   Հովիկ   Աբրահամյանով։ Ինչես     ասվել     էր     նախորդում,   Վազգենի     կենդանության     ժամանակ     երկրի նախագահը`   Ռոբերտ     Քոչարյանը     և   Սերժ     Սարգսյանն առանց     գիտության   Վազգենի     հարցեր     չէին     կարող լուծել, (1998 -1999   Վազգենի   մահից   հետո      միայն կարողացան   որոշումներ     կայացնել )(36*) Հաջորդ     աղմկահարույց     գործերից     է   Վազգեն Սարգսյանի     և     Գարեգին     Բ – ի     20     մլն     ԱՄՆ     դոլար-անոց     գործարը,     կաթողիկոսական     գահին     բազմելու համար:      Վազգեն     Սարգսյանի     աղմկահարույց      գործերում     չի     լուսաբանվում     նրա     անունը,     քանի     որ     նա ստվերում   էր   հայտնվել,   դրանք   Չարենցավանի «Լիզին» գործարանի   աղմկահարույց     դեպքը     Վազգենի      եղբոր Արմեն   Սարգսյանի     գլխավորությամբ:

Չեչենական   գրոհայինների   հետ   խոշոր   չափերի     զենքերի   առք     ու վաճառքի     մասին,     որտեղ     այս     անգամ Վազգենի   սանիկներն     էին     Գեներալներ     Մանվել Գրիգորյանը     ու   Սեյրան     Սարոյանը:   Շահեն   Մեղրյանի, և   մի     շարք   ՊՆ     գնդապետների     պատահական միջադեպերը     նորից     Վազգենի     ձեռագործի     շնորհիվ էր,   օրինակ     Մեղրու      շրջանի   «Ագարակի »   զորամասի հրամանատար     Գնդապետ՝   Ղևոնդ     Հովհաննիսյանի պատահական   մահը,     Գնդապետ     Ռեմիկ      Մարդանյանի ավտովթարը։   Երևանում   ու     մարզերում     կատարված զինվորական   ու     քաղաքական     գործիչների     դժբախտ պատահարները     կամ     էլ     անհետացումերը:   Գնդապետ Ղևոնդ     Հովհաննիսյանն     անմիջական     կապ     ուներ Հայաստան-Իրան     անցակետի     հետ,     նա     տեղյակ     էր Վազգեն     Սարգսյանի     և     նրա     մտերիմների     շարժին, այսինքն     Իրան   արտահանվող     բեռներ      մասին,     որոնք օրենքի     շրջանակից     դուրս     էին, այդ     պատճառով նրան     լռեցրին։   Լռեցնում     էին     նրանց,     ովքեր     կարող էին     խոչընդոտել     իրենց     հանցագործ     երթը:   1993թ. Մարտի     30-ին   Երևանի     Պռոշյան     փողոցի     վրա   ավտոմատային     կրակահերթով   սպանվում     է     ՆԳՆ.   ՆԶՎ « Հատուկ     Գումարտակի     հրամանատար՝ » գնդապետ Ալֆրեդ   Պապյանը     և   իր   որդին`   լեյտենանտ՝     Մալֆրեդ Պապյանը,   մեքենայում   գտնվող     երկու     մյուս     ուղևոր-ները`   Մալֆրեդի   հարսնացուն     և     հարսնացուի     հայրը՝ փոխգնդապետ     Վաչագան     Չիբուխչյանը     վիրավորվում են     և     տեղափոխվում      հիվանդանոց: Կատարվածի համար   ոչ   ոք   պատասխանատվության     չի   ենթարկվել… Ի   գիտություն,   քչերը   գիտեն,   որ     Խորհրդային     տարիներին   Երևանում     նախատեսվում     էր     կառուցել   « Մալ-բորո »   ծխախոտի     գործարան,     անգամ     գովազդային հսկա      ցուցատախտակներ        տեղադրվեցին     Երևանում: Գործարանի     բոլոր     սարքավորումները     և      տարածքը կար,     սակայն     իշխանությանը     կանգնեցրեց     դրա շահագործումը,   փոխարենը     Վազգեն     Սարգսյանը     և   իր հավատարիմ   ընկերներից     մեկը՝   Գոռ     Հովհաննիսյանը, գործարանի     թանկարժեք     սարքավորումները,     արկղնե-րից     դեռ     չհանած,     մետաղի     գնով   վաճառեցին     Իրան-ցիներին:   1995 Թվականին     Վազգենի      գլխավորությամբ Երևանի     մի     քանի     քիմիական     գործարաններում արտադրվում     էր « սինթեթիկ     պրոմեդոլ   և   մետադոն » իսկ   թե   ինչու   երևի     ինքը     կիմանար։ Հայսատանի   ԱԱԾ ծառայությունները   հայտնաբերել     էին      արտադրանքը և     գործարանների     ցուցակը,   սակայն     գործը     կարճվեց և     փակվեց,     նույնիսկ     արձագանք   չեղավ: 1990   թվականի   էր,     երբ     մեր     ինքնապաշտպանական ջոկատները     համատեղ     մի     գործողություն   կատարեցին Նախիջևանի      տարածքում,     այնտեղից      կարողացան բերել     Նախիջևանի     կոլտնտեսությունների     ոչխարների մի     մեծ     մասը,   շուրջ   25   հազար     ոչխար,   Վազգեն Սարգսյանին     հանձնված     այդ     անասունի   գլխաքանակը այդպես     էլ   չպարզվեց,     թե     ինչ     եղավ,     մի      առիթով Վազգենը     ասել     էր,   որ   վաճառվել     է     եզդիներին     իսկ   գումարով     զենք     է     գնվել։ Սակայն     ոչ     գնված     զենքը երևաց,     ոչ     էլ     ոչխարները։

Ամենակարևոր   գործարքներից     մեկը   1996   ՀՀ   ստացված բուլղարական   10   հազար     ավտոմատներից   Պաշտպանության   նախարարությունում     հաշվառվում     են   ընդամենը երկու   հազարը:     Մնացածի     հետքը     այդպես     էլ   չեն գտնում:   Հիշեցնեմ,   որ     այդ   զենքերի     առաջին   խըմբա-քանակը   ստացվել     է   1992թ.   Երբ     Արցախում     կատաղի մարտեր     էին      ընթանում,   և     ճակատում     զենքի   կարիք էր     զգացվում։   « Կարելի     էր     պատկերացնել     ժողովրդի ցասումը,   եթե   բացահայտվեր,   որ     անգամ     պատերազմի տարիներին     խրամատի     այս     կողմում     կռվող     մեր զինվորին   զենքը     հասցնելու     փոխարեն`   այն     վաճառել է   թշնամուն » (37*) 1993     թվականին     ոստիկանները Արտաշատի     Շահումյան     գյուղում        ձերբակալում     են մի     բեռնատար,     որի     վարորդը     պնդում     էր,     որ այնտեղ     գտնված     զենքը     պատկանում     է   Վազգեն Սարգսյանին։   Զենքի     առք     ու     վաճառքի   մասին   քրեական     գործ     չի   հարուցում,   քանի   որ     գործը   ամիջապես փակվում     է,     միայն     տեղական     մաամուլն        է     արձագանքում։   Իսկ     թե     ովքեր     էին     Արտաշատի     շրջանում Վազգեն     Սարգսյանի     ընկերները,   կարելի     է     թվարկել միայն     երկուսին,     քրեական     աշխարհում     հայտնի Միշա     Խուդավերդյանը   « Կծան   Միշիկը »   մականունով և     Հովիկ     Աբրահամյանը   « Մուկ » մականունով:   Այդ կորած     զենքի     զենքերի     մի     մասը     վաճառվել     էր ադրբեջանցիներին։     Այդ     անհետացած     զենքերով     էլ հետագայում     իրականացվում     էին     մի     շարք     գործարքներ     Վազգեն     Սարգսյանը,   Վահրամ     Խոռխոռունին, Գագիկ     Ջահանգիրյանը,   բացառված      չէր      նաև Վլադիմիր     Գասպարյանի     և     Լևոն     Տեր-Պետրոսյանի խորհրդական՝     Կտրիճ     Սարդարյանի     որդին,     գեներալ Բուդոյի՝     ՆԳՆ 10-րդ     վարչության     պետ     Ռոման   Ղազարյանի     տղան…

Հաջորդը,     թե     ինչպես     Քըրք     Քրքորյանի     կողմից նվիրաբերած   միլիոնների   մի     զգալի     մաս     հայտնվեցին Շվեցարական   բանկում   Վազգենի     հաշվեհամարին: Դեռ 1988– ին,     երկրաշարժից     ամիջապես     հետո     աղետյալ գոտու   համար   նախատեսված     միջոցներից   չեմ   խոսում, քանի   որ   ՀՀՇ -ականների     ամբողջ     ոհմակը     դրանից օգտվեց,   բացի   աղետյալներից։   « Գաղտնիք     չէ, որ     մեզ պատուհասած     աղետի     օրերին,   և   ոչ     միայն     օրերին, ամիսներ     շարունակ     այնքան   օգնություն     Հայաստան եկավ (սննդամթերքից     մինչև     ծանր     տեխնիկա,   տարա-դրամ ),   որ     թվում     էր՝     ոչ     միայն     աղետի     գոտին կվերականգնվի,   այլև   մի   նոր     Հայաստան     կկառուցվի»։ (Մեջբերում   մամուլից)   Առհասարակ,     ինչպես     տեսնում ենք,     ֆինանսական     առումով     Հայաստան      մտնող գումարը     շատ     ավելի     մեծ     էր     քան     կարելի     էր պատկերացնել   « ԱՄՆ     հատկացրած     օգնության     ծավալ ով     մեկ     անձի      հաշվով     Հայաստանն     աշխարհում Իսրայելից     հետո     երկրորդ   տեղում     էր »: (Մեջբերում մամուլից) Հնարավոր   է   հետագայում` 2000 թ   Վազգենից հետո   նրա     վարորդի`   Մովսես     Գեղանգուլյանի     և     իր ընտանիքի   ավտովրաերթերը     կապել     էին   այն   մարդիկ, որոնք     չեն   ուզեցել,     որպեսզի     Մովսեսը     խոսի,     քանի որ     նա      տեղյակ     էր     Վազգենի     բոլոր      հանցանքների մասին,   Մովսես     Գեղանգուլյան      ապահովագրել     էր իրեն,   սակայն     սխալվեց:   Վազգեն   Սարգսանի   հանցանքների     թիվը     բազմազան     է     և     բազմաթիվ,     սակայն կարելի     է   միայն     անդրադառնալ     կարևորներին,   որոնք ժամանակին     եղել     են     աղմկահարույց,     եթե     դրանք հերթով     արձանագրվեն,   ապա     երևի     տաս   հատորանոց մի     հաստափոր     գիրք     կկազմի:     Ուստի,     այստեղ կարող    ենք    սահմանափակվել    և    շարունակել․․․

  

ՎԱԶԳԵՆՆ    ՈՒ    ՎԱՆՈՆ

Ասա` ո՞վ   է    ընկերդ,    ասեմ`   ով    ես    դու…

Ժողովրդական

Վանո     Սիրադեղյանի     հայտարարությունը     իր     պատգամավորական     անձեռնամխելիության     հարցի     ժամանակ, նա     հայտարարել      է. « Եթե     ես      բերանս     բացեմ     և խոսեմ,     ապա     կտեսնեք,   որ     մեջներից     ամենաանմեղը ես   եմ՛   Վանոն     հայտարարեց,   որ     շուտով     Վազգենից միայն     կամուֆլյաժը     կմնա »:     Նա   ինչ   նկատի   ուներ դա     ասելով,   այն,   որ     իրենից     ավելի   մեծ     հանցագործներ   Վազգենն     էր   և   Լևոնը։   Մեջբերում   « Առավոտյան արդեն   գլխավոր     դատախազը     մտնելու     էր     ազգային ժողով`   Վ.     Սիրադեղյանին     անձեռնմխելիությունից զրկելու     համար »   Սակայն,     ինչպես     տեսնում     եք ուշացան,   Վազգենը     կազմակերպեց   Վանոյի   փախուստը, թող   չասեն,   որ     Վանոյի      ձերբակալման     հրամանը տվել     են   միայն     նրա     հեռանալուց     հետո,     իսկ     այդ ժամանակ     Հանրապետությունում     բոլոր     հարցերը լուծում     էր   Վազգենը։     Անգամ     հետագայում     Վազգենը մամուլի     իր     հարցազրույցում     ասաց,     որ     Վանոն     և Լևոնը     իր     ընկերներն     են,     այսինքն,   նա     խուսափում էր,   չէր   ուզում,   որ     Վանոն     խոսի։ Վանոյի     ձերկալման հարցը     այնքան   ձգեցին,   որպեսզի     նա     կարողանար հեռանալ   երկրի։ Դա   միայն     կարող     էր     անել   Վազգենը իր     չափազանց     մեծ     հնարավորություններով,   ուրիշ ոչ     ոք։     Հաքրքիր     մի     փաստ,     որը     ակտիվ     շրջանառ-վում     էր     մամուլում     և     համացանցերում   «   Վանո Սիրադեղյանի     նամակը     Վազգեն     Սարգսյանին,   որը   գրվել   է   նրա     սպանությունից     շուրջ     մեկ     տարի առաջ՝   1998-ի   նոյեմբերին: Վանո   Սիրադեղյանի     արտահայտած     բառը     մոռանում   ենք     վերլուծել,   « քո   գոյությունը     կասեցնում     է   Հայաստանի     զարգացումը »: Ուշադրություն     դարձրեք,     Նաիրի     Հունանյանը     նույն կերպ     էր     մեկնաբանել     Քոչարյանի     հետ     ունեցած առանձնազրույցում.   Ստացվում     է     Վանոն     տեղյակ     էր Վազգենի     դեմ     կատարվող   սպանությունի   ու     նա   ձայն չի     հանել     իր     ընկերոջը     փրկելու     համար։ Սակայն, եթե   մեկնաբանենք     սթափ,     ապա     Վանո   Սիրադեղյանը տեղյակ   էր     Վազգենի      սանձարձակություններից      այդ նամակով     նա     ուզեցել     է     հասկացնել     իր     ընկերոջը՝ որ   դադարեցնի     իր   սանձարձակությունները,     քանի     որ դանակը   ոսկորին     է     հասցնում,     և   ժողովրդի     համբերությունը     կարող     է     սպառվել։

Եթե     տեսնենք     այդ     տարիների     Վազգենի     հետագիծը, ապա   կսարսափենք     նրա     կատարած     հանցանքներից։ Ինչպես   ասացինք,   Վազգենը     օգնեց   Վանո Սիրադեղյանին,   որպեսզի     չխոսի,     եթե     հաշվենք     որ Վանոյին     մեղադրում     էին     ծանր     հանցանքների     մեջ՝ մարդասպանությունների,     նույնը     կարելի     էր     ասել ԼՏՊ-ի     թիկնազորի     պետի՝     Բուդոյի՝     Գեներալ     Ռոման Ղազարյանի     տարբերակում,     նորից     նույն     ձեռագիրը, Բուդոյին   պետք     չէր   հանցանք     գործել,      նրան     կարգադրել     էր     ԼՏՊ-ն     իսկ     եթե     Բուդոյին     ձերբակալեին ու     նա     խոսեր,     նշանակում     էր     դոմինոյի     էֆեկտով իրար   ետևից     ընկնելու     էին     հանցագործ     իշխանավորների     ողջ      ընտրանին։     Վազգենը     ու     ԼՏՊ- պետք     է մնային     ստվերում,     որպեսզի     իրենց     արած      կեղտերը քողարկեն։   Հետաքրքրականն     այն     էր,     որ     Վանոն     և Բուդոն   կասկածվում     էին   ծանր   հանցագործությունների մեջ։      Հիշեցնեմ,   որ     միշտ     սեղաններին     Վազգենի անբաժան     ընկերներից     էին,     նրանց      անհայտացման

համար     Վազգենին     ոչ   ոք     չմեղադրեց:   Ավելի     պարզ կարելի     էր     ասել,   որ     Հանրապետությունում     չգտնվեց որևե     մեկը,     որ     Վազգենին     մեղադրեր,     քրեական հացագործներին     խոչընդոտելու     մեջ     և     նույնիսկ օգնելու     հանցագործներին     խուսափելու   պատասխանատվությունից,   հիշեցնեմ     կրկին,   որ     երկրի     նախագահը հանդիսանում     էր     Ռոբերտ     Քոչարյանը,     իսկ   անվտանգության     ծառայության     պատասխանատուն      Սերժ Սարգսյանն     էր:     Այստեղից   կարելի     էր     հասկանալ,   որ Վազգենի     իշխանությունը     շատ     ավելի     մեծ     էր,     քան թե     նրանցը:   Հետաքրքիր,     այսքան     տարիներ     են անցել,     Վանոն     և     Ռոման     Ղազարյանը     մինչև     հիմա փախուստի     մեջ     են,   ինչու՞   չեն     վերադառնում     իրենց հարազատների     մոտ,     նրանց     մեղայական      խոստովանանքը     կարող     է     լույս     բացել     բոլոր     մութ     էջերի վրա:   Սակայն,     նրանք     անցանկալի     են     շատերի      համար,     քանի     որ     Վազգենի     թողած     դահիճները     լավ գիտեն,   որ     եթե     Վանոն   ու   Բուդոն   խոստովանությամբ կբացահայտեն   « սպարապետի »   և   ԼՏՊ-ի   հանցանքների ողջ   շարքը,   այն      ժամանակ     իրենք   որպես     հանցակից պետք     է     պատասխան     տան      դրա     համար,     Վանոն երբեք     չի     կարող     խոսել,   այդ     գեներալների     ոհմակը, չի     թողի     նրան     ասել     այդ     ամենը:   Գուցե     մի     օր կլսենք     Վանո     Սիրադեղյանի     մեղայական   նամակի մասին,     որը     լույս   կսփռի   « սպարապետի »     կատարած մութ     գործերի     վրա: Եթե     հաշվի     առնենք, որ     Վանո Սիրադեղյանի     ասած     ճառում      ինքը     մնացածի     համեմատ      հրեշտակ     է,     կնշանակի     իրեն     գերազանցող հրեշներ     էլ     են     եղել:

Նաիրի     Հունանյանը     լրագրող     լինելով     չէր     կարող չիմանալ   այս   ամենի     մասին,     նույնիսկ   հնարավոր     է որ   նրա     ձեռքի   տակ   կար     այդ     ամենի   ապացույցները։ Քաղաքական      սպանությունների     մեծ      մասը      կատարվել     է     նրա     գիտությամբ,   և     նույնիսկ     նրա      հրամանով՝   Վահրամ     Խոռխոռունու,     Արծրուն     Մարգարյան     և մի     շարք     կամավորական     ջոկատների      հրամանատարների     սպանությունները     նրա     հրամանով     է     եղել։ Այդ     պատճառով     էլ     Նաիրին     Քոչարյանից     պահանջել էր     աղմկահարույց     դատավարություն,   որը     այդպես     էլ չկայացավ։   Որովհետև   Վազգենի     կատարած      հանցանքներն     իր      ոհմակի     գործն     էր,     այդ     պատճառով Վազգեն     Սարգսյանի     մահից      հետո     Հանրապետության վարչապետ     նշանակվեց,     նրա     եղբայր,   Արամ Սարգսյանը,     որպեսզի   ՀՀ     զինվորական     դատախազ Գագիկ     Ջհանգիրյանի     հետ     միասին     ջնջեին     եղբոր հանցանքների     հետքերը, Գագիկ     Ջհանգիրյանից     սկսած վերջացրած     գեներալներով     ու     իրենց     հավատարիմ շնագայլերով     բոլորն     էլ     մեղադրում     էին     այդ     միջադեպի   համար   Քոչարյանին     և     Սերժ      Սարգսյանին։ Սակայն,     ինչպես     նշել      ենք     Քոչարյանը,     ճիշտ     է նախագահ      էր,     սակայն     սկսեց      երկրի     ղեկը     իր ձեռքը     վերցնել     միայն     Վազգեն     Սարգսյանի     մահից հետո,     նույնիսկ     կարելի     է     ասել     մի     քանի     ամիս հետո,     երբ      կարողացավ     վարչապետությունից   հեռացնել     Արամ     Սարգսյանին։     Իսկ   մինչ     այդ     դեպքերը նրանք     միայն     ֆիգուրներ     էին     ուրիշ     ոչինչ։

« Մեր    դեմ    խաղ    չկա   »    Այս    կարգախոսով    էր առաջնորդվել    Վազգեն   Սարգսյանը։   ԳՀ © ԱՌ

Ո՞վ    էր    իրականում    Վազգեն   Սարգսյանը,   նրա կարգախոսը    արդեն      իսկ    հուշում      է      նրա    ով

լինելը։   ԳՀ © ԱՌ

ԻՆՉ    ՆՊԱՏԱԿ    ՈՒՆԵՐ      ՎԱԶԳԵՆԻ ՀԵՐՈՍԱՑՈՒՄԸ

Ինչպես    տեսնում    ենք`   ո՜չ    սպարապետի,    ո՜չ էլ      կուռքի    հոտ    նրանից    անգամ    չի    գալիս, սակայն    համաձայն    հայկական

ավանդապաշտության`   դա      պարտադիր    էլ      չէ: «Մտորումներ «Պազոլինի»-ից    հետո»    գրքից (38*)

Վազգենի     հավատարիմ     զինակիցները     պետք     է   անեին ամեն     ինչ,   որպեսզի     լիներ     փակ     դատվարություն, Նաիրին     հնարավորություն     չունեցավ     ներկայացնելու ժողովրդին,     թե     ինչու     է     դիմել     այդ     քայլին: Վազգենին     հերոսացնելու     գործընթացը     պետք     է շարունակվեր   հանցախմբի   կողմից,     Վազգենի     անունից նրանք     պետք     է     գործեին     առանց     պատժվելու,     նրա անունը   պետք     է     դառնար     այցեքարտ     բարձրունքների հասնելու   համար։   Նրա   անունը     պետք     է     հանցագործներին     ապահովեր   անձեռնամխելիություն։   Եվ     այդպես էլ     եղավ, « սպարապետի » հանցագործ     ու   մարդասպան եղբայրը     կարող     էր     կոչվել « հերոս»   գրավելով   բարձր պաշտոն,     կարող     էր   հավասար   նստել     նախարարի     ու նախագահի     հետ:

Եվ   Նաիրի     Հունանյանը մտածեց,   որ   ժողովրդի     մեջ սեր     ու   հարգանք     վայելող     Սողոմոն     Թեհլերյանը, մեկ     գնդակ   արձակելով      ազգի     թշնամու     ճակատին, դարձավ     հայ     ժողովրդի     պատմության     մեջ     որպես հերոս․․․ Հունանյանը   հետևելով   Թեհլերյանի    օրինակին սխալվեց,   սխալվեց,   որովհետև     ժողովուրդը     ոտքի չկանգնեց, չկարողացավ     գնահատել     իրեն     մատուցած     ծառայությունը,   ոչ     մեկը   չուրախացավ   Վազգենի     հաշվեհարդարով,     նա     հուսալքված     էր,   քանի     որ     խաբեց ինքը     իրեն   և   իր     խմբի     տղաներին:   Հոկտեմբերի- 27 տեսագրություններում     երևում     է     Նաիրի     Հունանյանի հուսահատ     դեմքը,     նա     այդպես     էլ     չկարողացավ արտահայտվել,   թե     ինչու     արդեն   իսկ     մեռած     վարչապետի     գլուխը     այդպիսի     ջանասիրությամբ     էին     ջախ-ջախում:   Որովհետև     եթե     հարցնելու     լինեինք,     ապա վստահ,   որ     կպատասխաներ . « Որ     դրան     արժանի     էր վաստակել   էր     իր     պատիժը »,   այդպիսի     դաժան   վախճանով,   որովհետև     այդպես     ցանկացել     են   հազարավոր մայրեր,   որոնց        զավակները      դարձան     Վազգենի     դավերի     զոհ,     հազարավոր     մանուկներ,     որ   այդպես     էլ չտեսան     իրենց     հայրերին: Ամեն     ինչ     այս     կյանքում հարաբերական     է, սակայն     այն     որ      դահիճը     կարող է   կոչվել   բարյացկամ     ու     մարդասեր,     դա     հնարավոր է     միայն     Հայաստանում:

Սպարապետի   անցած     ճանապարհին   նայելով,   պատկերացնում     ես     Սիցիլիական     մաֆիայի     կնքահայրի      կերպարը,   ամեն     տեղ     նրա   սև     գործերն     են     իր     սանիկ-ների     հետ     միասին,     այդպես     էլ   կար,   Վազգենը կնքահայր     էր,     իսկ     նրա     սանիկներն     էին     ներկայիս գեներալները`   Մանվել   Գրիգորյան,     Սեյրան     Սարոյան, Արթուր     Աղաբեկյան,   Խաչատուրով     ու     Աստվածատուր Պետրոսյան,   մնացածին     թվել     չի     լինի,     քանի     որ դրանք     շատ     են,     իսկ     այդ     գեներալների     ետևում հարյուրավոր     հաստավիզ     գնդապետներ     են     ու   քաղաքական     օլիգարխներ: (39*) Ուստի,     կգա     ժամանակ, որ     ամեն     բան     կգրվի   ու   կասվի   ճշմարտությունը,     և ժողովուրդը     կհասկանա,     որ     իրեն     խաբել     են     շուրջ քսան   տարիներ:   Իսկ   վերջում   մի     հավելվածով   կարելի է   ասել,   թե     ովքեր   և     ինչու   փորձեցին   թաքցնել Վազգենի   hանցանքները,   տեղին     է   մեջ     բերել Վազգենի    ամենասիրելի   ընկերներից`   սանիկ     Գեներալ     Մանվել Գրիգորյանի     արտահայտությունն     ամբողջությամբ. « Չեմ     կարող     այդպես     համարել:   Մեծ     շահեր     են եղել     արանքում,     ով     իմանա՝     մեծ     տերությունների շահեր:     Համենայն     դեպս,     ես     հաստատ     կարող     եմ ասել,     որ     Վազգենի,   Դեմիրճյանի,     հոկտեմբերի   27-ի բոլոր     զոհերի     վրա     կրակողը     հայ     ազգի     վրա     է կրակել,   հայոց     պետականության     վրա     է     կրակել: Այս ոճրագործության     հեղինակները՝     կազմակերպողից, նախագծողից,     համակարգողից     մինչեւ     իրականացնող, բոլորն     էլ   հայ     ազգի,   Հայաստան     պետության     թշնամիներ     են:   Այդ     արարքի      նպատակը     Հայաստանն     ու հային   թուլացնելն   է   եղել: Ու   այսօր     մենք   պարտավոր ենք     ուժեղ     լինել,     միասնական     լինել,   բոլոր      ասպարեզներում     զորեղանալ,     հզորանալ,     որպեսզի   թշնամին հասկանա,     որ     հայ     ազգին     կոտրել     հնարավոր     չէ: Հզոր     անձանց     սպանելով     հնարավոր     չէ     ոչնչացնել նրանց   գաղափարները,     կոտրել     հայ     ազգի     ոգին․․․» Ահա     այսպիսի     մարդկանց     ձեռնատու     չէ,   որպեսզի բացահայտվի     Վազգենի     հանցագործությունները,     քանի որ     նրանք     նրա     հանցակիցներն     են…   Ահա     գեներալի ասելով     « Հզոր     անձանց     սպանելով     հնարավոր     չէ ոչնչացնել   նրանց   գաղափարները « ահա     նրանց   գաղափարը,     որը      կա     ներկայիս     Հայաստանում   « Հոշոտող-ների     իշխանություն »   որի   նախահայրը      եղավ «սպար-ապետը»:     Հոդվածներից     մեկում     կարդում     ենք. « Վազգեն     Սարգսյանը     հենց     որպես     « ռազմական առաջնորդ » ստեղծվել   է,   որպեսզի   Մովսես   Գորգիսյանը կամ     Վիտյա   Այվազյանը     չդառնան     հայկական ջոկատների   ղեկավար »:

Մանվելի,   Վազգենի   ու     նմանների     մոտ     միակ     գաղափարը     սեփական     հզորությունն     ու     հարստությունն էր,   որը     ձեռք են     բերել     եղած     շեն     Հայաստանը    տկարացնելու     գնով »:   Այն     մարդիկ     որոնք     պաշտպանում   են     սպարապետի     հերոսական     կերպարը,     եղել են     ու     կան     հանցագործ     ու     դավաճան,     քանի     որ այդ     մարդիկ     կապ     չեն     ունեցել     ո՛չ     Արցախյան պատերազմի     հաղթանակների     հետ,     ո՛չ     էլ     բանակի կայացմանը։     Նաիրի     Հունանյանը     խելագար     չէր, որպեսզի     այդ     քայլին     գնար     կործանելով     իր     եղբոր և     հարազատների      կյանքը,     նա     հասկանում     էր     որ գնում     է     հանուն     ժողովրդի     և     հայրենիքի:   Հշեցնենք որ     Նարիի   Հունանյանի     և   Կարեն     Հունանյանների քեռին` Վռամ     Գալստյանը,   որը     հոկտեմբերի     27-ին Նրանց     կողքին   2004 թ. ապրիլի   27-ին   Նուբարաշենի մեկուսարանում     կախվելու     միջոցով      ինքնասպան     է եղել:   Դա     պետական     վարկածն     է,     սակայն     բոլորը պատկերացնում     են,     թե     ինչ     խոշտանգումների     ու տանջանքների     են     դիմացել     նրանք:     Էլեկտրահարութ-յուններից     սկսած     միչև     կտտանքներ: Ու     միայն     նրա համար,     որպեսզի      խեղաթյուրեն     իրական      պատճառ-ները:     Նաիրի     Հունանյանը,      Կարեն     Հունանյանը     և Վռամ     Գալստյանը     պետք     է     հայոց     նորագույն պատմության     մեջ   հիշվեն,   որպես     նոր     Թեհլերյաններ:

Վազգեն   Սարգսյանը    հայոց    պատմության    մեջ

ամենամեծ      ոճրագործն      է,   քանզի    նույնիսկ

մեռած   ժամանակ    շարունակում      է    ոչնչացնել

ազգային    արժեքները:

ԳՀ © ԱՌ

 

ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 27 -Ի    ՀԵՏԵՎԱՆՔՆԵՐԸ

Ո՞վ էր  իրականում Վազգեն Սարգսյանը, նրա կարգախոսը արդեն իսկ հուշում է նրա    ով      լինելը։   ԳՀ © ԱՌ

Վազգենի   սպանությունից   ամիջապես   հետո,   վարչապետ է   նշանակվում   Վազգեն   Սարգսյանի     եղբայրներից մեկը՝   Արամ   Սարգսյանը:   Հիշեցնեմ,   որ     Հայաստանում միապետություն     չէր,   որպեսզի     ժառանգաբար      վարչապետի     պաշտոնը     փոխանցվեր,     եղբորը,     դրանից կարելի     էր     հասկանալ,   որ   դա   Վազգենի     հզոր « թմի » ճնշման     տակ     էր,   որը     ստիպել     էր      Քոչարյանին գնալ     փոխզիջման:      Նորանշանակ     վարչապետ`   Արամ Սարգսյանը     պետք     է     իրագործեր      եղբոր     ծրագիրը, այսինքն     Վազգենի     զինակից     ընկերները,     որոնք պաշտպանության      և     անվտանգության      գերատեսչությունների      ղեկավարներ     էին,     պետք     է     շարունակեին վերահսկել     և     իշխել     նույն      ձևով     ինչպես     Վազգենի կենդանության     ժամանակ     էր: (40*) Սակայն     նրանց չհաջողվեց,   որովհետև « ղարաբաղցիները՝ »   Քոչարյանը և   Սերժ     Սարգսյանը   մի     քանի     ամսվա     մեջ     կարողացան   ամրացնել     իրենց   դիրքերը,   և     Արամ   Սարգսյանին շպրտեցին   դուրս: Կադրային   մի     քանի     փափոխություն-ներից   հետո   նրանք     կարողացան     իրենց     ձեռքը վերցնել     իշխանության     ղեկը,   քանի     որ      մինչ     այդ նրանք     չէին     կարող     լիարժեք     կառավարել: Արամ Սարգսյանի     վարչապետության     ժամանակ     ամեն     ինչ արվեց   « սպարապետացնելու   » Վազգեն      Սարգսյանին, քանի   որ     նրանք     գիտեին   որ   Վազգենի     հանցանքները շուտ     թե     ուշ     բացահայտվելու     են,     և     նրան     գերեզմանից     հանելու     են      և     աղբանոցը     նետեն,     այդ   պատճառով,     ականատեսները     պատմում     են,     որ   թաղման     արարողությունից      հետո,     նրա     գերեզմանին     մի քանի     տոննա     բետոն     են   լցրել,     որպեսզի     անհնար լինի     գերեզմանի     տեղափոխությունը:     Ականատեսների հարցումին     պատասխանել     են,     որ     դա     արվում     է միայն     գերեզմանաքարի   հիմքը     պաշտպանելու   համար, սակայն     ինչպես     համոզվում     ենք     դա     այդպես     չէ: Արամ     Սարգսյան     վարչապետը     ինչպես     հասկանալի էր   « դրածո »     էր,     միայն     ձևական   բնույթ     էր     կրում, քանի   որ   Վազգենի     զինակիցները     պետք     է     շարունակեին     բազմապատկել     իրենց     միջոցները: Մեծահարուստ   գեներալների   ու   պաշտոնյաների     կողմից սրբացված      Վազգեն     Սարգսյանին     օծեցին      « սպարապետ »:   Ինչու՞   ոչ     մի   ազատամարտիկ     չհամարեց Վազգենին,     որպես     զինակից     կամ     սպարապետ,     դա արեցին     միայն     նախկին   « Ասֆալտի     Ֆիդայինները », որոնք     Վազգենի     կողմից     արդեն      ստացել     էին   ոսկե-զոծ   ուսադիրներ,   հենց     նրանք     էլ   պետք     է   համոզեին հասարակությանը,   որ     իրենք     կռվել     են     Վազգենի հետ,     նրա     կողքին,     փորձեին     սուտ     պատմություններ հորինել « սպարապետի »     մարտական      ճանապարհի     և « սխրանքների »     մասին: ( Հետաքրքրական     դրվագներ կան     Մանվելի     5- րդ     կամավորական     Բրիգադի     1993-1994     թվականի     մարդակերտյան     գործողությունների մասին,     որտեղ     երկու     բարձրաստիճան     հրամանատար վիճում     էին     Ադրբեջանական     Միր-Բաշիր     քաղաքի « թալանի » համար,     մի   երկու     ամիս     տևած     անհամաձայնության     պայմաններում     այդ     բնակավայրի     մարտական     գործողությունը     դադարեցվեց։ Ադրբեջանցիները     այդ   երկու     ամսվա     ընթացքում կարողացան     հավաքել     իրենց     խուճապահար     փախչող զորամասերին,   կարգավորել     և     նորից     բերել      մարտական     պատրաստվածության։     Արդյունքում      մենք     ունեցանք     բազմաթիվ     կորուստներ     առանց     գրավվելու այդ     ռազմավարական     նշանակություն     ունեցող քաղաքը։   Ինչ     է     պարզ     դառնում,     որ     Հայրենական պատերազմը՝   Արցախյան     պատերազմը   « սպարապետի » սանիկի     ագահության     պատճառով     վերածվել     էր թալանչիական     պատերազմի,        որտեղ     սեփական     որովայնի     շահերը   ավելի   մեծ     էին     քան   երկրի,   պետության   և   ժողովրդի։(41*) «Սպարապետի »   հովանավորության     ներքո      գործող      Մանվել     Գրիգորյանի     5-րդ կամավորական     բրիգադի     մասին     սարսափելի     բաներ էին     պատմում,     և     դա     իրականություն     էր,     ոչ     թե լեգենդներ։ (42*)   Արամ     Սարգսյանի     վարչապետության ժամանակ     հոկտեմբերի     28-ին, քրեական     գործն ընդունվել     է     ՀՀ     զինվորական     դատախազության վարույթ,     չնայած     որ     տվյալ     գործը     պետք     է   քաղաքացիական   դատարանում     նայվեր:   Քանի     որ     ՀՀ     զին-դատախազը՝   Գագիկ     Ջհանգիրյանն     էր,     որը     Վազգենի թիմի     ամենազդեցիկ     մարդկանցից     էր,   և     կեղծիքների հմուտ     վարպետ     է,     նա     պետք     է     իր     վերցներ հոկտեմբեր     27- ի     դատավարության     բեմականացումը: Մեջբերում ( 2 տարի   9 ամիս     իրականացվել     է     զինվորական   դատախազությունում՝     զինվորական     դատախազ Գագիկ     Ջհանգիրյանի     անմիջական     ղեկավարությամբ ) Ջահանգիրյանը     պետք   է   քողարկեր     իրական   պատճառները     և     մեղավորներին,     իհարկե,     նրանց     ձռնատու չէր     Նաիրի     Հունանյանի     բաց      դատավարությունը, քանի     որ հոկտեմբերի   27- ի     պատճառները     քննելուց պարզ     կլիներ,     որ     Նաիրին     չէր     հանցագործը,     այլ զոհը`   Վազգեն   Սարգսյանը:     Ուստի՛,     դա     կարող      էր վտանգել     իրենց   ողջ     բանդային:     Տեղին     է   նշել,     որ Հայկական   բանակում     զինվորների      սպանությունների և     ինքնասպանությունների     գործերի     խճճման     և     ոչ արդար     որոշումների     մեջ     մեղադրվում     էր     Գագիկ  Ջահանգիրյանը։ Այդ     ձևով     Ջահանգիրյանը   կարողացավ ցանկացած     ձևով     խճճել     ու     փոխել     Հոկտեմբերի   27-ի գործընթացը:     Անգամ     խոշտանգումներով     ստիպել   էին, Նաիրի     Հունանյանին,     որպեսզի     մեղադրականով     հանդես     գա,     որ   կազմակերպիչը     եղել     է     Ռոբերտ Քոչարյանը     կամ     Սերժ     Սարգսյանը: « Թեև     Նաիրի Հունանյանը   ցուցմունքներ     էր     տվել,     որ      հանցագործության     միակ     կազմակերպիչը   և     ղեկավարը      հանդիսացել   է   ինքը »։     Նաիրին     ազնիվ     երիտասարդ     է, նա     հանձն     չառավ     ստելու,     անգամ     քեռու`     Վռամ Գալստյանի   մահը     չստիպեց     գնալ     այդ     քայլին,     նա գիտեր,     որ     շուտ     թե     ուշ     իշխանափոխություն     լինելուց     հետո     կբացահայտվի     Վազգենի      հանցանքները և     այն     ժամանակ     իրեն     չեն     մեղադրի     ստելու     և կեղծիքի     համար:   Փորձեք     որևէ     բան     ասել     Վազգենի հասցեին,     քանի     որ     դա     Բանդայի     թույլ     տեղն     է, « սպարապետը »     իրենց     « Աքիլեսյան   գարշապարն »   է: Նրանք     գիտեն,     որ     Վազգենի   բացահայտումը     կլինի իրենց     վարխճանը,     ինչպես     եղավ     Ստալինի     և Բերիայի     կողմնակիցների     հետ,     այնպես     էլ     իրենց հետ     կլինի,   որովհետև   « սպարապետի »   հանցանքների անփոխարինելի   մասնակիցները     իրենք     են,   իսկ   իրենց որդիները     դրա     շարունակողը:     Պատմությունը   այնքան են   աղավաղել,     որ     չի     լինում   զատել     ճիշտն     ու սխալը,     քանի     որ     նոր     սերունդը     սպարապետամոլ     է մեծանում,   չհասկանալով,     որ     նա     ավելի     մեծ     չարիք էր     հայ     ժողովրդի     համար,     չարիք,     որը     քսաներեք տարի,   անգամ     իր     մահից     հետո     շարունակում      է ժողովրդին   կործանել, կործանել   ներսից   դասակարգային անդունդը     ժողովրդին     հասցրել     է     ծայրաստիճան աղքատության,   մինչդեռ   «սպարապետի »   զինակիցները վայելում     են     շռայլությունը     և     ճոխությունը:   Նրանց համար     է     այդ      երկրի     բարիքները,     քանի     որ     դա   « սպարապետի »   թողած   ժառանգությունն     էր:   Իզուր չէր,   որ     Տիգրան     Նաղդալյանի     սպանության հիմնական     մեղավորը` Արմեն     Սարգսյանը     պետք     է բանտից     ազատվեր     ժամանակից     շուտ,   նորից     նստեր գեներալների      ու     նախարարների      հետ     ճոխ     սեղանների     շուրջ,     վայելեր     իր     միլիոնները:   Ապա     դա     չի նշանակու՞մ,     այս     բոլոր     մեկնաբանությունների      վառ  ապացույցը:

Նաիրի   Հունանյանը   անգամ     ցմահ     բանտարկված   լինելով,   նրանց     համար     վտանգ     է     ներկայացնում,     քանի որ     նրան     պետք     է     ներկայացնեին     հրեշավոր   պիտակներով,   որպեսզի   երբ   ժամանակը     գա     խոստովանելու, նրան     չհավատա     ոչ     մեկը,     չհավատան,     որովհետև տասնամյակների     ընթացքում     նրան     ներկայացրել     են դահիճի     ու     մարդասպանի,     դավաճանի     ու     թշնամու կերպարանքով:   Մինչդեռ     Նաիրի     Հունանյանը հիմնավոր     պատճառներով     ապացուցում     է     բոլորովին հակառակը:   Ինչու՞   « սպարապետի »   թեման     արգելված թեմա     է     Հայաստանում,      որովհետև     այդ     արգելքը դրել   են     իրենք` « Վազգենի   վկաները » (43*) որոնց քանակը     գնալով   ավելանում     է,   փոխանակ     պակասեր: Ինչու՞     չեն     հարցնում     ականատեսներին,     ինչու՞     չեն հարցնում     մարդկանց     հարազատներին,   որոնք     մինչև հիմա     համարվում     են     « անհայտ     կորած»: Կորել     են Վազգեն     Սարգսյանի     հետ     ունենալով     ինչ     որ ընդհանուր     կապ,     ինչու՞     չգտնվեցին     անգամ     նրանց հոշոտված     մարմինները,     խաղաղ      երկրում     մարդը « կորչում»     էր   չեն     գտնում,   չիմանալով,     թե     ուր գնաց,     որ     ուղղությամբ,   այն     էլ     փոքրիկ     Հայաստա-նում:     Չխնայեցին     անգամ      Մովսես      Գեղանգուլյանին որը     Վազգենի     վարորդն     էր,     նրա     ընտանիքը`   կինը երկու     երեխանների     հետ,     այնուհետև     ինքը     դարձան չարաբաստիկ      ավտովթարի     զոհ,     ինչո՞վ     էր     պայմանավորված      այդ   « դժբախտ   պատահարները »։   Կան մարդիկ     որոնք      պնդում     են,     որ     պատճառը     եղել     է Քըրք   Քրքորյանի     կողմից     Հայաստանին      նվիրաբերված միլիոնները,     որի     զգալի     մասը     Վազգենը     տարել     էր Շվեցարիա։   Գեղանգուլյանը     գիտեր     դրա     մասին, Վազգենի   եղբայրները     պահանջել   էին     Գեղանգուլյանից այդ   գումարների     մասին   տվյալներ,   քանի   որ   Վազգենը գաղտնի     էր     պահել     մանրամասները:     Արդյունքը     այն եղավ,   որ   Վազգենի     եղբայրները     ոչնչացրեցին   Մովսես Գեղանգուլյանի     ընտանիքին,   այնուհետև   իրեն: Այդ   գումարները     այդպես     էլ     մնացին     անվերադարձ, առանց     հասցեատեր: Փոխարենը     Վազգենի     եղբայրները շարունակում     են   իրենց     քաղաքական   վերելքը,   շարունակում   են     վայելել     տարիների     իրենց     կողոպտածը, որոնք      ժողովրդի     արյան     հաշվին     են      կուտակել։ Արդյոք     արդարացի     չէ     Նաիրի     Հունանյանը     մահվան դատապարտել     հրեշների     հրեշին։

ԳԵՀԵՆԻ     ԱՌԱՔԵԼ

Եթե    չարագործին      պետությունը    չի    պատժում,

ապա   գալիս    է   ժամանակը,    երբ    վրիժառուներն

են    նրան    պատժում։ ԳՀ © ԱՌ

Ստորև     ներկայացնում     եմ     մի     հատված   Նաիրի Հունանյանի     ցուցմունքը     Հոկտեմբերի     27-ի     քրեական գործով     (հոկտեմբերի 28, 1999թ.)

Նաիրի    Հունանյանի    ցուցմունքը    Հոկտեմբերի 27-ի   քրեական    գործով (հոկտեմբերի 28, 1999թ.)

Կից     ներկայացվում   է   թիվ 62207199   գործով  կասկածյալ   Նաիրի     Հրաչիկի   Հունանյանին   ձերբակալելու   մասին   արձանագրությունը,   խնդրում   եմ   նրան   ընդունել   քննչական   մեկուսարան   և   առանձին   պահել   նույն   գործով     ձերբակալված   կասկածյալներից:  Կասկածյալ Նաիրի   Հրաչիկի Հունանյանը   հայտարարեց   Ցանկանում     եմ, որ     իմ     շահերը     պաշտպանի   փաստաբան   Արտաշես     Պահլավունին,   միաժամանակ   հայտնում     եմ,   որ   ստացա   արձանագրության   պատճեն:

Պաշտպան      Պահլավունի

ՀԿԳ     Քննիչ      Հ. Այվաազյան

ՀՈՒՆԱՆՅԱՆ   ՆԱԻՐԻ     ՀՐԱՉԻԿԻ

Ցուցմունքս     ցանկանում     եմ     գրել     իմ     ձեռքով,

միաժամանակ     ինձ     հայտնվեց,      որ     կասկածվում   եմ տեռորիստ- ական   ակտ     կատարելու     մեջ,     այս կապակցությամբ     ձեր     առաջարկած     հարցերի   կապակցությամբ   հայտնում   եմ     հետևյալը:

Ծնվել   եմ   1965 թվ. դեկտեմբերի   8-ին Երևանում: Սկզբում բնակվում   էինք   Վարդաշեն   թաղամասում,   ես,   եղբայրս՝ Արմեն   Հունանյանը,   մյուս   եղբայրս՝ Կարեն Հունանյանը, հայրս՝ Հրաչիկ Հունանյանը,   մայրս՝ Նաթելա   Գալստյանը: Հայրս   մասնագիտությամբ   բանասեր   է,   աշխատել   է կուլտուրայի   մինիստրությունում   որպես   գրադարանների բաժնի   ավագ   տեսուչ,   ապա   աշխատել   է   հանրային գրադարանում,   այժմ   թոշակառու:   Մայրս,   Նաթելա Գալստյանը   աշխատել   է   լաքո-ներկերի գործարանում որպես   բրիգադիր,   այժմ   չի   աշխատում: Եղբայրս Արմեն  Հունանյանը   սովորել   է   հարվածային   գործիքների   վրա, նաև   սովորել   է   հուշարձանների   վերականգնման արվեստը:   Մյուս   եղբայրս   Կարեն   Հունանյանը   ծնվել   է 1974 թվ.,   1989 թվ.   անդամակցել   է   Հայ     Մարմնակրթա կան   Ընդհանուր   Միությանը,   իբրև   սկաուտապետ: 1990-ին   առաջին   անգամ   մասնակցել   է   Լոս   Անջելեսում կայացած   նավասարդյան խաղերին, Հայաստանի   անդրանիկ պատվիրակության   կազմում: Ունի   նաև   թերի   բարձ-րա   գույն կրթություն, որքան   գիտեմ երեք   տարի սովորել է ժուռնալիստիկայի գծով 1990-1993թթ.:   Ինչպես   նշեցի մինչև 1980 թվ. ընտանիքիս   հետ   բնակվել   եմ Վարդաշեն թաղամասում,   սովորել եմ   թիվ   64 դպրոցում, որից   հետո մեր   ընտանիքը   տեղափոխվել   է   բնակության   ՀարավԱրևմտյան թաղամաս, Անդրանիկի 34/14 հասցեում, որտեղ էլ   բնակվում   ենք   մինչ օրս: Վերջին երկու տարիներին սովորել եմ սկզբում թիվ 176, հետո թիվ 179 դպրոցներում, որն էլ ավարտել եմ 1982-ին: 1982-84 թթ. աշխատել եմ Երքիմշին տրեստում որպես բանվոր, ավարտել եմ թիվ 16 ուսումնարանը: 1984-ին ընդունվել եմ պետհամալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը: Նույն տարում զորակոչվել եմ խորհրդային բանակ, որտեղից առողջության պատճառով զորացրվել եմ 1985 թվ. և շարունակել ուսումս: Ավարտել եմ 1990 թվ., ստանալով բանասեր-լրագրողի   մասնագիտություն:

1990-1992 թթ. աշխատել եմ Դաշնակցության մամուլի կենտրոնում որպես լրագրող: Այնուհետև հիմնել եմ «Հորիզոն» լրատվական կենտրոնը, որը աշխատել է մի քանի ամիս: 1993-1997 թ.թ. բացակայել եմ Հայաստանից, եղել եմ Ղրիմում, աշխատել տեղի համայնքում, դասավանդել եմ հայոց լեզու և գրականություն: 1997 թ. վերջին   վերադարձել   եմ   Երևան: 1998 թ. սեպտեմբերի կեսերից   մինչև 1999 թվ. փետրվար   աշխատել   եմ պայմանագրային   հիմունքներով   Ազգային     հեռուստատեսությունում,   որպես   լրագրող: 1999 թվ. մարտից   չեմ     աշխատում, գործազուրկ   եմ: 1990-1992 թվ. անդամակցել   եմ Հայ   Յեղափոխական   Դաշնակցությանը, 1992 թվ. նոյեմբերին   հեռացվել   եմ   շարքերից   ինձ   անհայտ պատճառներով:

Ես ուզում եմ հանգամանորեն բացատրել, թե ի՞նչը դրդեց ինձ դիմել այդ վտանգավոր գործողությանը, որ տեղի ունեցավ հոկտեմբերի 27-ին: 1988 թվ. սկսած լինելով մեր ազգային   շարժման   կիզակետում և     ղեկավարելով   ուսանողական   շարժումը, ես ականատես եղա   թե ինչպես հետագա   տարիներին այլասերվեց   այդ   շարժումը   և իբրև հետևանք   կանգ առավ մեր երկրի և   ժողովրդի զարգացու-մը: Սկսած   1995 թվ.   կուսակցությունների դեմ հալածանքներից, խորհրդարանական   ընտրությունների բացահայտ     կեղծիքներից,   և այս   ամենի   գլուխ   գործոցը հանդիսացող     1996 թվ.     նախագահական     ընտրությունները,     երբ     զենքի     ուժով   ժողովրդի     վզին     փաթաթվեց ըստ      էության     ընտրություններում     պարտված     թեկնածուն,   պարզ     դարձավ,   որ     Հայաստանում     գործում     է ոչ     թե     ժողովրդավարական     կարգը, այլ վարչական     ու բիրտ   ուժը:   Հետագա     դեպքերը,     Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հրաժարականից հետո   Վազգեն     Սարգսյան     փաստորեն հիմնականում     ինքնակամ     սկսեց     թելադրել     իր կամքը մի     ամբողջ     ազգի,     միշտ     գործածելով     ուժային   լծակները,     այլ     ոչ   թե     քաղաքականության     քաղաքակիրթ մեթոդները:   Իբրև   հետևանք   երկրում   օրեցօր   վատացավ բարոյահոգեբանական մթնոլորտը     և     իբրև     հետևանք շարունակվեց   տնտեսության   անկումը,   էլ   ավելի խորացավ   սոցիալական   անհավասարությունը:   Իբրև հետևանք   մենք     ստացանք     ընչազուրկների     ավելացող բանակ,   դպրոց     չհաճախող (կոշիկ   ու   տետր   չունենալու պատճառով )   արդեն   տասնյակ   հազարավոր     երեխաներ, ժամ-ժամ     սկսեց     ավելանալ     հայրենիքը     ստիպված   լքողների   թիվը,     Ակնհայտ     էր, որ   քանի     դեռ     Վազգեն Սարգսյանը     լուրջ     դերակատար     է     Հայաստանի քաղաքական     կյանքում,     երբեք     չեն     պատժվի     այն հայտնի     թալանչիները,     ովքեր     մի     քանի   տարվա   մեջ հոշոտեցին     տասնամյակների     ստեղծած     բարիքները, չի     լինի     դեմոկրատացում,   չի   լինի     էվոլյուցիա: Ահա     այս     շատ     համառոտ     թվարկումը     փաստերի     և դեպքերի   ինձ     բերեց   մի   համոզման,   որ   նա,   որ     բոլոր տեսակի     հարցերը     ուժով     և     ճնշումով     է     լուծում, կարող   է   տեղի     տալ     միայն     ուժի     և     ճնշման     դեմ: Եվ     ես     մտածում     էի,     որ     հանուն     իմ   ժողովրդի զարգացման     և     իմ     հայրենիքի     բարգավաճման,     ես կարող     եմ     վտանգի     ենթարկելով     սեփական     կյանքս զենք     վերցնելով     գնալ     խորհրդարան     այն     ժամանակ, երբ   կառավարությունն     էլ   է   այնտեղ   լինում   և   ճնշման միջոցով   պահանջել,     որ     վարչապետը     հրաժարական տա,     և     հեռանա     քաղաքական     ասպարեզից,     թողնելու որ     ազատ     քաղաքական     մթնոլորտ     իշխի     երկրում: Որից   հետո   ես   բնականաբար   պիտի     հանձնվեի     իշխա-նություններին: Ահա   այս   միտքը   որ   ես   ոչ   մի   կերպ տեռորիստական   չեմ     կարող     անվանել,   որովհետև   դրա անհրաժեշտությունը   թելադրված   էր     մեր   նախորդ տարիների   և     մեր     օրերի     երկրում     տիրող     ընդհանուր ճնշման   և     ինչ-որ     տեղ     վախի     մթնոլորտով     և     որի ստեղծման   առյուծի     բաժինը     պատկանում     էր     հենց իրեն՝   վարչապետին:     Այստեղ     հստակ     է,     որ     առկա է քաղաքական     մեծ     նպատակ,     այն     է     նպաստել քաղաքական     և     բարոյահոգեբանական     մթնոլորտի լիցքաթափմանը     և     քաղաքակիրթ,     ժողովրդավար     և ոչ     կոռումպացված     կառավարության     ստեղծմանը: Ահա   այս   միտքը     ունենալով     ես   առաջարկեցի   եղբորս, Էդիկ     Գրիգորյանին, Վռամ Գալստյանին     գնալ     Ազգային Ժողով,     իսկ     բուն     միտքը     բացեցի     նրանց     արդեն   ճանապարհին: Գրեթե   նույն   այդ     ժամանակ   այդ   մասին իմացավ   նաև   Դերենիկը,   որի     ազգանունը     այս   պահին չեմ     հիշում:   Շեշտվեց     նաև,   որ     մեր     նպատակն   է   օդ կրակելով     ճնշում     գործադրել     վարչապետի     վրա, որպեսզի   նա   հրաժարական     տա: Մոտավորապես 17.00-ի սահմաններում   մտնելով     Ազգային     Ժողովի     նիստերի դահլիճ, բոլոր   ներկաներին     կոչ     ենք   արել   որ   կռանան և     մի     քանի   փամփուշտ     է   արձակվել     դեպի     դահլիճի ետնամասից   քիչ     առաջ     լրագրողներին   և      պատգամավորներին     անջատող     միջանցքի     վերևի     պատը: Դրանից     անմիջապես     հետո     դահլիճի     վերջնամասի ձախ   կողմից     կրակոցներ     հնչեցին     մեր     ուղղությամբ: Այդ   պահին     ես     գտնվում   էի     նախագահության     սեղանի     դիմաց     ներքևում: Գրեթե   միաժամանակ   կրակոցներ հնչեցին     նախագահության     կից     սենյակի     միջանցքի աստիճանների     վրայից     որոնք     դեպի     դահլիճ     էին ուղղված: Այդ     երկու     ուղղություններից     կրակողները հավանաբար     թիկնապահներ     էին: Ես   շտապեցի     դեպի քարտուղարություն   թաքնվելու   և   միաժամանակ անակնկալի   գալով,     հոգեկան     ծանր     ապրումների     մեջ և     պաշտպանվելու     բնազդական     մղումով     նույնպես կրակեցի   և     հուզված     լինելով     հավանաբար     անկանոն կրակոցներով:   Այդ   պահին   դիմացի     դռնից     հիշում     եմ, որ   Դերոն     երևաց   և   կռվի     բռնվեց,   միաժամանակ   նաև ետ   մղելով   միջանցքից   կրակողին:   Երբ   նրանք     արդեն միջանցքի     խորքում     էին     ես     զգալով     ստեղծված աննորմալ     իրավիճակը     և   ինչ-որ     տեղ     բնազդաբար վազեցի     նախագահություն,     և     բարձրախոսով,     որը սովորաբար     ռադիոյին     է     միացված     փորձեցի   ինչ-որ բան     ասել     ժողովրդին,     բայց     այնքան     էի     հուզված, որ     ոչինչ     չստացվեց,     և ստրեսի     ազդեցության     տակ հավանաբար     ինչ-որ     անկապ     բաներ     են     ստացվել: Հետո ես     վազեցի     դեպի     դահլիճի     այն     մասը     ուր  լրագրողներն     էին     և նրանց      իրենց     իսկ     ցանկության   համաձայն     դուրս        ուղեկցեցի     մինչև   ֆոյեի     աջ  աստիճանները     և        վերադարձա     քարտուղարության   սեղանի     մոտ:    Ուզում   եմ   հայտնել   որ   հոգնածության   և   նյարդային գերլարվածության պատճառով     խնդրում     եմ   ընդմիջում հայտարարել   մինչև   առավոտ:

Խաբված    սերունդին    ավելի    հեշտ    է   ուղղորդել   և իշխանությունները    այդպես      էլ    անում    են,   որպեսզի   նրանց կառավարեն։   ԳՀ © ԱՌ

28.10.99-29.10.99

20.45-02.30        Քննիչ՝ Հ. Այվազյան

ՀՈՒՆԱՆՅԱՆ   ՆԱԻՐԻ   ՀՐԱՉԻԿԻ

«Ողբերգությունն     այն     է,     որ     քչերի     խելքին     փչեց   հարց   տալ. արժե՞ր     արդյոք     (եւ   որքանո՞վ     էր     դա

ընդհանրապես   արդյունավետ      քաղաքական   տեսակետից)     կուռքի     աստիճան   շնորհել     մի     անհատի,

որը     համընդհանուր     զզվանքի     ու     նողկանքի    առարկա     էր     եղել»: «Մտորումներ  «Պազոլինի»-ից   հետո»     գրքից   Արտյոմ     Խաչատրյան

ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ

( 1*) « Հուլիոս   Կեսա՞ր,   թե՞ Վազգեն   Սարգսյան» հոդվածում (ՙԵրկրապահՙ պաշտոնաթերթ,   5 մարտի, (2*)   Ինչպես     Ջուզեպպե     Գարիբալդին,     այնպես     էլ Վազգեն   Սարգսյանը     իր   մարտական   ընկերների   համար կմնա   որպես   մի   թանկ հասկացություն և   անմոռաց   մեր բոլորի   հիշողության   մեջ։ Արցախյան   ազատամարտի մասնակից,   գրականագետ   Վարդան     Դևրիկյանը սպարապետի   ավանդն   այսպես   բնութագրեց   և   ընդգծեց, որ   ժողովրդական   ակունքների   մեջ է   նրա   հմայքը, որի շնորհիվ   էլ   հավատ   ձևավորվեց   նրա   անձի   նկատմամբ: Վարդան Դևրիկյան

(3* )«ՔԵԶ     ՀԱՄԱՐ     ԿՈՒՌՔ     ՄԻ     ՍՏԵՂԾԻՐ» — ՄԱՍ ԵՐՐՈՐԴ   ՎՐԵԺ     ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ )

(4*) Պետք     է     ասեմ,   որ     նրանք     ինչ     որ     ուժերի էին     ուզում     և   մտածում   էին,   որ   գալու     են     իրենց տանեն,   օգնեն:   ԱԺ   պատգամավոր   Արմեն   Մխիթարյանի հարցաքննությունից)     Նրանք     մտածում     էին,   որ   իրենք ազգային   հերոս են:   Իմ     տպավորությունն     այն     էր,   որ տեռորիստները   ինչ     որ   ուժերի   էին   սպասում,   մի     բան սպասում     էին,   նրանք     ժողովուրդ     էին     պահանջում: Նրանք   այնքան   ինքնավստահ   էին   իրենց   վրա   սկզբում, որ     տպավորություն     էր     ստեղծվել,     թե     մեծ   ուժ     կա նրանց     թիկունքին,   հետո     միայն     նրանք     սկսեցին ընկճվել:   Նրանց     բոլորի համար     նշանակություն չուներ,   թե     մարդ     էին     սպանել,     միայն     բժիշկն     էր մի     քիչ   ընկճված:   Ցուցմունքս   կարդացի     գրված     է ճիշտ     իմ     բառերից     որի     համար     ստորագրում եմ` Արմեն     Մխիթարյան   ԱԺ   պատգամավոր     Արմեն Մխիթարյանի   հարցաքննությունից:

(5*) Երկրորդը     Նաիրի     Հունանյանն     էր:   Նրանք երկուսով     կրակում     էին   և     հայհոյանքներ      կատարում և     գոռգոռում   մեզ     վրա,     ասելով     որ   արյուն     ծծողներ ենք: « ժողովրդին     ծծեցիք,   թալանեցիք » Հոկտեմբերի 27-ի   քրեական   գործով   քաղաքական   գործիչների հարցաքննություններին,   ԱԺ   պատգամավոր   Արմեն Մխիթարյանի     հարցաքննությունը,   որը   վարել   է   քննիչ Ս. Վ. Հովհաննիսյանը:

(6*) Նաիրի Հունանյանը Վազգեն   Սարգսյանի     կողմը գոռաց.   « Գիտեիր,     էս     երկիրը     տեր     չունի՞,   արա »   և նորից     կրակեց     նրա   վրա:) « Առավոտ»   օրաթերթի լրագրող     ԱՆՆԱ      ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆ   Հոկտեմբերի 27-ի   քրեական   գործով     ցուցմունքից։)

A   « Այդ   պահին     ես     լսեցի     մեկի     ձայնը,   որը     ասաց, Անդո,   արդեն   10   տարի     է     ժողովրդին     թալանում     են և     ավտոմատի   մեկական   կրակոց   լսեցի» : ԱԺ   պատգամավոր   Արմեն   Մխիթարյանի     հարցաքննությունից, B « Տեռորիստները     գոռում     էին,   որ     իրենք     հայրենա-սերներ     են     և     ժողովրդի     համար     են     անում   այդ ամենը» : ԱԺ   պատգամավոր   Արմեն   Մխիթարյանի հարցաքննությունից)

(7*)Ա Առհասարակ     Վազգենին « փռչոտ   անասուն »   էին անվանում     բոլորը,   անգամ   դպրոցական   երեխաններն էին   այդպես   ասել   էր   նույնիսկ   Ա.   Նաիրի   Հունանյանը « փրջոտին   սատկացրել     է,   տականքին     սատկացրել     է, իր   գործը   ավարտել     է,   պրծել     է, վերջացրել   է »: ինչպես   իր   ցուցմունքում     նշել     էր   դեպքերի     վկա Հերմինե   Նաղդալյան: (Հերմինե   Նաղդալյանի   ցուցմունքը Հոկտեմբերի 27-ի քրեական     գործով )

Բ. Վազգեն     Սարգսյանը,   Ինքն     ասում     էր,   որ     մարդկանց     մոտ     ինքը     զայրացած,   քրտնած   ու   անթրաշ մարդու   կերպար     ունի,   Ներքին   գործերի   նախկին փոխնախարար   Սուրեն     Աբրահամյան:

(8*) փրջոտին   սատկացրել     է,     տականքին   սատկացրել է, իր գործը     ավարտել     է,   պրծել     է,   վերջացրել     է:   Իմ տպավորությամբ   նա   իր   գործառույթը     դիտել,   համարել էր     Վազգեն     Սարգսյանին     սպանելը:   Ես   նրան   հարցրի « Ինչի   համար     էր     այս   ամենը   », պատասխանեց,     թե սրանք   մեր     ժողովրդի   արյունը   ծծեցին: Այս   արտահայտությունն   անընդհատ     նաև     դահլիճում     էր     անում: Ես     հարցրի.   «   Բայց     ինչո՞ւ     Վազգեն     Սարգսյանը՚, քանի     որ     միայն     նրա     մահվան     մեջ     էի     ստույգ համոզված:   Նաիրին   պատասխանեց. « Որովհետև     նա այս   ազգի     ամենատականքն   է,   5   տարի     ընտրություն չթողեց   էս     ժողովրդին »: « Բայց     ինչո՞ւ   հիմա   » հարցիս   պատասխանելով   ցույց     տվեց     ավտոմատը. « Որովհետև   հիմա   եմ     ճարել     էս     քաքը:   Շուտ     ճարեի ես   90   թվին   Լևոնին   շան     պես     կսատկացնեի »: «Առավոտ» օրաթերթի   լրագրող     ԱՆՆԱ      ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆ Հոկտեմբերի   27-ի   քրեական   գործով     ցուցմունքից։ (9*) « Տեռորիստները   սկզբում     շատ     ագրեսիվ     էին, սակայն   մոտ     երկու   ժամ   անց,   նրանք   180   աստիճան շրջվեցին,   դարձան      ավելի     մեղմ,     հանգիստ     և   բարեհամբույր   և   սկսվեց   պատգամավորների     շփումը   նրանց հետ »:   Հոկտեմբերի 27-ի քրեական   գործով   ԱԺ   պատգամավոր   Արմեն   Մխիթարյանի   հարցաքննությունից։ (10*) Այդ   պահին   ես   լսեցի     մեկի     ձայնը,   որը     ասաց, Անդո,   արդեն   10     տարի     է   ժողովրդին     թալանում     են և     ավտոմատի     մեկական   կրակոց   լսեցի:   Հոկտեմբերի 27-ի   քրեական     գործով   ԱԺ   պատգամավոր   Արմեն Մխիթարյանի     հարցաքննությունից:

(11*) ժողովուրդը   շատ     լավ     գիտի   Վազգենի   ով   լինելը   և   միշտ   էլ     ժողովուրդը     քմծիծաղ     էր     տալիս   ու ձեռ   առնելով՝   ասում     «սպարապետ».   Էդ     խուժանից

ի՞նչ սպարապետ. Հա՛, շատ պարզ եմ ասում, որ դա խուժան էր և ես էլ դրա անունը կնքել էի «Գորիլլա»,   Դավիթ     Մեծահոգի:

(12*) ” փրջոտին   սատկացրել     է,   տականքին     սատկացրել     է,     իր     գործն   ավարտել   է,     պրծել     է,     վերջացրել է”.   ինչպես     իր     ցուցմունքում     նշել   էր     դեպքերի     վկա Հերմինե     Միքայելի     Նաղդալյանը:     Աղբյուրը` Հերմինե Նաղդալյանի     ցուցմունքը     Հոկտեմբերի 27-ի   քրեական գործով:

(13*) Ռոբերտ   Քոչարյանի     ցուցմունքները     Հոկտեմբերի 27-ի քրեական   գործով:

( 14*)   Եվ   դրանից     հետո, Վ. Սարգսյանը,   բոլոր   առումներով   դարձավ պետության     մեջ     առաջին   դեմքը,   քանի որ     Քոչարյանը     նրա   համար     սովորական     ֆիգուր     էր: «Մտորումներ   «Պազոլինի»-ից     հետո»   գրքից: (15*) wikipedia ՀՀ Պետական նախարար     Վազգեն Սարգսյան   05 մարտի 1993 —17 մայիսի 1995 (16*) Սակայն   հաղթանակի     պտուղները     վայելելու   համար   Հայաստանում     պարտադիր   չէ     ունենալ   արժանիքներ,   դրա     համար     բավական     է   ծնվել      Վազգեն,   իսկ դրանից     հետո   հայտնվել     ճիշտ     ժամանակին     և     ճիշտ տեղում:   «Մտորումներ «Պազոլինի»-ից     հետո»     գրքից: (17*) Հայաստանի   պլուտոկրատական     քաղաքական համակարգը` հիմնված   բռնության, կոռուպցիայի,   կամայականության   և,   ամենագլխավորը,   իրավական     դաշտից դուրս     էլիտայի     գոյության     վրա,     ես     առաջարկում   եմ անվանել « վազգենիզմ »: «Մտորումներ   «Պազոլինի»- ից հետո» գրքից:

(18*) « Ես   կռված   եմ» և « դուք,   բոլորդ,   ինձ   պարտական     եք »   խոսքերը     հատկանշական   են   վարձկանին: «ԱՄԵՆ   ԻՆՉ   ԻՐԱՐ   ԵՔ   ԽԱՌՆԵԼ» հոդվածից:

(19*) Առաջին     անգամ     Վազգեն     Սարգսյանը   իր   սիրած զբաղմունքին՝     ծեծին     դիմեց     դեռեւս   1992թ. Խորհրդարանի     պատերի   մոտ.   Ինչպես   վայել   է   բարձրաստիճան պետական     այրին,     նա     այդ     փորձն   արեց   կանանց վրա: « Մտորումներ « Պազոլինի»-ից     հետո » գրքից: (20*) Մի   մարդ,   որ     թքում   է   սեփական   ժողովրդի   վրա ասելով՝   « հարյուր     տոկոս     էլ   որ     ընտրեիք՝ մեկ     է իշխանությունը     չէինք     տալու »,   ո՞նց     կարող     է համեմատվել, Մոնթեյի,   Լեոնիդի, հետ: ԴԱՎԻԹ ՄԵԾԱՀՈԳԻ (21*) Չնայած     որ     Վազգեն     Սարգսյանը     քիչ     ավելի ուշ     ցինիկաբար     հայտարարել     էր   « Ընդդիմությունը 100     տոկոս     ձայն     էլ     ստանար,   նրան     իշխանություն տվող   չկար»։ Վազգեն   Սարգսյան 1996Թ. իսկ   նրա   ընկեր Վանո   Սիրադեղյանը   Արշալույս     գյուղում     1996թ. գեներալ   Մանվել   Գրիգորյանի     ծնունդի   հուլիսի 14-ին արտահայտած   բաժակաճառում   ասում     է      որը      տեսագրվել   էր     ասում   է « 600-700   հոգի   պետկ ա   սպանեինք, որ Վազգենը   գոհ   մնար »: Խոսքը   վերաբերում   է Վազգեն   Մանուկյանի   կազմակերպած     հանրահավաքին Բաղրամյանի   վրա: Բացառված     չէր, որ     ապագա   Հայոց սպարապետ   Վազգեն   Սարգսյանը     բացակայեր   իր սանիկի` Մանվել   Գրիգորյանի   ծնունդից: Եւ սպարապետի հայրենասիրությունը     անգամ     նրան   չստիպեց     ելներ ու սաստեր   իր   ընկերոջը` Վանոյին, ժողովրդի     հասցեին հնչեցրած     արտահայտոթյունների     համար:   նույնիսկ նա     գովեստի     խոսքեր     է   շռայլել     նրա     ասելով՝ « Վանոն շարժման ասպետն ա: Բայց     երբեք     շարժման Ռոբեսպիերը     չի,     Փառք     Աստծու: Որովհետեւ     ինչքան էլ   ինքը     դաժան     լինի     իր     չափումների մեջ,   մեկ   ա, ինքը     դահիճ   չի » Վազգեն Սարգսյան 1996 թ: Մամուլ (22*)   Շատ   յուրօրինակ   վարվեց     սպարապետն     այն երկրապահների     հետ,     որոնք     չէին      ընդունում      նրա վեհությունը     և   ստրկամտորեն     չէին      ենթարկվում   նրան   (խոսքը     չվերահսկվող   էլեմենտների     մասին     է). փաստորեն     նրանք     բոլորը     պատերազմից   հետո   հայտնվեցին     բանտում,     շատերը`   շինծու     գործերով:     Ինչ վերաբերում   է   նոքարներին,   ապա   սրանց   հետ   սպարապետը   վարվում   էր   շների   պես:   Հայտնի     է,   որ      մարդկանց      ծեծուջարդը     և   տոտալ   ստորացումը     նրա վարչարարության     հիմնական     սկզբունքն     էր:   «Մտոր ումներ   «Պազոլինի»-ից     հետո»     գրքից: (23*) Նախագահ`   Լևոն     Տեր-Պետրոսյանի     վստահելի անձանցից     մեկը՝   նախագահական     անվտանգության ծառայությանը     բարձրաստիճան     պաշտոնյա     պատմում է,   որ   Լևոն   Տեր-Պետրոսյանը     ցանկանալով   ամրապնդելով   իր   իշխանությունը   ՀՀՇ-ի   մի   շարք   բարձրաստիճան պաշտոնների   հետ     որոնց     թվում     էր     նաև     Տեր-Հուսիկ քահանան     և   այլ     հայտնի     դեմքեր,   1995   թվականին արդեն     այդ   առաջարկությունը     շրջանառվում     էր   ՀՀՇ-ի նեղ   շրջանակներում:     Այսինքն   Հայաստանի     Հանրապետության     Ազգային     Խորհուրդում     մտցվելու     էր     մի օրինագիծ,     որպեսզի     Հայաստանի      Հանրապետության պետք     է     դառնա     Թագավորական     երկիր,     օրինակ ինչպես   Հոլանդիան,     Բելգինան,   Շվեդիան,   Իսպանիան և     մի     շարք     Եվրոպական     երկրներ,     որտեղ     գործում է   միապետական     համակարգը,     և   որտեղ     մինչև   այսօր գործում     է     իշխանական   և     արքայական     դինաստիան-ները:     Այսինքն     Հայաստանի     Հանրապետությունը   դառնում   էր   Հայաստանի   Թագավորություն,     պարազաբանե-լով,   որ   այդ   համակարգում   երկիրը     ավելի     զարգացում կապրի   ինչպես   Եվրոպական     նմանօրինակ   պետություն-ներում:     Հայկական   Թագավորություն     հետագայում կարող     է     հողային     և     տարածքային     պահանջներ ներկայացնել     հարևան     պետություններից,     այսինքն սա     հստակ     ներկայացվելու     էր     ժողովրդին     ինչպես և     արվեց   Սահմանադրության     օրենքների     փոփոխման  ժամանակ: Այսինքն     սա     դեռ   մեդալիոնի     այս     երեսն է,   եթե     շրջենք   և   տեսնենք     մյուս     կողմը,     ամեն     ինչ պարզ   կդառնա: Այդպիսով     օրինագիծը     գեղեցիկ   կմատուցվի     հասարակությանը,     որպես      Տիգրան     Մեծի     և Աշոտ     Երկաթի     ժառանգություն     թողած     Հայկական Թագավորություն   սակայն     մոտենալով   երկրորդ     կարեվոր     ագույնը     հարցը,     դա     Իշխանական     դինաստիան-ները   բացակայությունն   էր     Հայաստանի     Թագավորությունում,   այսինքն   քանի   ոչ   մեր   օրերում   չեն   պահպանվել Հայ   Արքայական   կամ   նախարարական   դինաստիան-ների     ժառանգորդները,   ուստի   պետք   է   նոր     ձևավորել այդ   Իշխանական   դինաստիանները:   Դա   ամենակարևոր հարցն     էր,   որ     շոշափվում     էր,   ազգային   հարցերը մղվում   էր   երկրորդ   պլան,   կարևորը     արագ   հասնել գագաթնակետին,   այսինքն   բազմել Հայոց Թագավորական գահին,   որն     էլ   ինչպես   բոլորս     գիտենք   բոլոր դարաշրջաններում   էլ     Թագավորական     իշխանությունը ժառանգական   է,   հորից   անցնում     է   որդուն     և   այդպես շարունակ: Այդ   նույնը     կարելի   է   ասել     մյուս     տիտղոսավոր     իշխանների   տարբերակում:   Եվ     Ազգային   Խորհ-ուրդում   ներկայված   հարցը   ամիջապես   կհաստատվի քանի   որ     բոլոր     պատգամավորները     կստանան     համապատասխան   տիտղոսներ   և      սեփական     հողատարածքներ,   և   մեր   հայ   ագահ   Երեսփոխանների   տարբերակում դա   կլիներ   կյանքի   և   սեփական     շահերի   ապահովվում մինչև     կյանքի   վերջ,   նույնիսկ   ավելի   նրա   հաջորդող սերունդներն   էլ   ժառանգաբար   կշարունակեն   այդ   գործը և   կապրեն Իշխանական   տիտղոսով   և   բարեկեցիկ   կյան-քով: Այսինքն   օրինագիծը   Ազգային   խորհուրդում     կգտներ   դրական   գնահատական     և հարցը     մնում     էր   բան-ակցել   պատգամավորների     հետ,   որպեսզի   բացասական արտահայտություններ   չլինեն   նրանց     կողմից,   քանի   որ   Ժողովուրդը   կարող   է   և   տարակուսել     բացասական մի   արտահայտությունից:   Իսկ   ամենակարևոր   հարցը, որը   ներկայացնում   եմ   վերջում, որպես   ծանր   հրետանի: Դա   Հայոց   միապետի` Թագավորի   հարցն   է,   քանի   որ Հայկական   Թագավորական   դինաստիաններից   չկան   և ժառանգորդներ   ուստի   մնում   է   օծել նոր Թագավորական Դինաստիա   և   այս   հարցում   հանդես   է     գալիս   Նորին Մեծություն   Լևոն   Տեր-Պետրոսյանը:   Այդպիսով     նրան Օծելով   Ամենայն   Հայոց   Թագավոր   ( և   ով   գիտե հնարավոր   է,   որ   անգամ   սեփականացնի   Տիգրան   Մեծի Արքայից-Արքա   տիտղոսը ) նա   դառնում   է   Հայոց Թագավորական   դինաստիայի     շարունակողը: Դե մնացած     ծրագրերը   ընթացքում   կարելի     է դասավորել: Լույս   Աշխարհ   ,, Կեղտոտ   Խաղ,,   հատված   հոդվածից Վարդան   Հովհաննիսյան:

(24*)   Վազգեն   Սարգսյանը     մտերիմներից     մեկին,   որը երբեմն     բողոքում     էր     երկրում      հսկայական     թերությունների     համար,   նա     ասում     է.   « Ի՞նչ     ես     գլուխս տանում,     դու   մտածում     ես`   մինչև   70   տարեկանը     ես չե՞մ     հասցնի     Հայաստանը      դարձնել      պետություն »: Զարմանալի   է,   բայց   փաստ` Սարգսյանը   իրեն իրավունք էր     վերապահել     ցմահ     իշխել     պետությանը,   իսկ     թե ինչ     հիմունքներով,     քչերը     կարող     են     պատկերացնել: «Մտորումներ   « Պազոլինի»-ից հետո»     գրքից: (25*) Զանգեք     Հրանտին,   ասեք՝     թող     գա,     փրչոտին սատկացրել     եմ՝     ճակատին     շարել     եմ՚,- ասում     էր Նաիրի     Հունանյանը:   «Առավոտ»   օրաթերթի   լրագրող ԱՆՆԱ   ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆ   Հոկտեմբերի   27-ի քրեական   գործով ցուցմունքից։

(26*) « Վազգեն   Սարգսյանը   հենց     որպես « ռազմական առաջնորդ » ստեղծվել   է,   որպեսզի   Մովսես   Գորգիսյանը կամ   Վիտյա   Այվազյանը     չդառնան     հայկական     ջոկատների   ղեկավար »:   ԱՄԵՆ   ԻՆՉ   ԻՐԱՐ     ԵՔ   ԽԱՌՆԵԼ « Ազատամտություն»   օրաթերթում     և   «Ազգային գաղափար»:

(27*) Շահումեանի     շրջանը     Արցախի        հիւսիսարեւմտ-եան     դարպասն     է,   որի     կարեւոր     ռազմավարական նշանակութիւնը     շատ     լավ     էր     գիտակցում   շրջանի ղեկավարութիւնը` Շահէն     Մեղրեանի     գլխաւորութեամբ: Շահէնը   ֆիդայական   առաջնորդ   էր եւ   գլխաւոր     շտաբը պէտք     է   որ   լաւ գիտակցէր   նրա ռազմական     կարողութ-իւնների   չափն ու սահմանը ու   բացառիկ ռազմավարական նշանակութիւն   ունեցող շրջանի պաշտպանութեան   կազմակերպման   ծանր գործը չբաչդէր   միայն     նրա ուսերին ու ինչպես միշտ` իրեն հեռու պահեր   պատասխանատւութիւ-նից:     բոլորովին     պատահական չէ, որ Յունիսի 12-ին նա յայտնուեց   այն     հովւի     վիճակում, որի   հօտը   ցրեցին սոված     գայլերի   ոհմակները, բայց     նրանից     ոչինչ     չէր կարելի     պահանջել,   որովհետեւ     տէրը     չէր ապահովւել նրան     գայլխեղդներով:   50 կիլոմետրանոց ճակատի   գիծը պահելու   համար Շահէնը     երբեք 300 հոգուց աւել զինված մարտական     անձնակազմ     չի     ունեցել: Մեր     դիրքերի ու պահակակէտերի   միջեւ   գոյացել     էին     անպաշտպան երկարաձիգ   տարածքներ,   որոնցով     թշնամին     ցանկութեան   դէպքում     կարող     էր     ներխուժել     շրջանի   խորքը: Հաշուի   առնելով   իմ     ոչ   պաշտօնական     կարգավիճակը` ես չէի   խառնւում   տեղական   ղեկավարութեան   գործերին, սահմանափակւում   էի     խորհուրդներով, որոնց   պիտանի-ութիւնը     կախուած     էր     Շահէնից: Ինձ     մնում   էր     անել հնարաւորը,   իսկ     շատ   դէպքերում   անհնարին     թուացող պաշտպանութեան   բազմաթիւ   թերութիւնները     հրետանու ու     նպատակասլաց     գործողութիւններով   հակակշռելու համար: Շրջանի   պաշտպանութեան   վիճակը     անմիջապէս մարտերում     մանրակրկիտ     ուսումնասիրելուց   եւ   այն անբաւարար     գտնելուց     յետոյ     երկու   օրով     եկայ   Կենտրոն` հրետանային     զինապաշար     հայթայթելու   ու շրջանի   պաշտպանութեան     վիճակի     մասին     իմ   անձնական   կարծիքը   կենտրոնի   գործիչներին   յայտնելու համար: Հոկտեմբերի   վերջերին     իմ     հանդիպումը գլխաւոր   սպայակոյտի (կոմիտէի) գործիչների     հետ, որոնց   մօտ   ես նկատում   էի   անտարբերութիւն   ու հակա-տրամադրուածութիւն   իմ     հարցադրումներին,   վերջացաւ ուժեղ վիճաբանութեամբ, որից   յետոյ     իմ   եւ «Գուրգեն»ի միջեւ «սեւ   կատու» անցաւ: « Շահումեանի     պաշտպանութիւնը     եւ   կանխորոշուած   ողբերգութիւնը » Հոդվածից Փոխգնդապետ, խորհրդային բանակի   սպա, հրետանավոր Դնեպրիկ   Բաղդասարյան։   «Գուրգենը»   ասելով     նա նկատի     ուներ   Վազգեն   Սարգսյանին։ (28*) « Անլռելի     Զանգակատուն… Ո՞վ   ծախեց ՇԱՀՈՒՄՅԱՆԸ»   http://surhandak.wordpress.com/ (29*) Վազգեն   Սարգսյանը      իր     այս      հատկությամբ հսկայական   կորուստ     հասցրեց     պատերազմի      սկզբում: Մի   խոսքով,   մինչև     1992թ. օգոստոսը     գործերը   ռազմաճակատում     վատթարանում      էին,     քանի     դեռ      Վազգեն Մանուկյանը     չնշանակվեց      պաշտպանական     ոլորտը համակարգող   պետական   նախարար: Այս   նշանակումից անմիջապես     հետո   իրավիճակը   սկսեց      արմատապես փոխվել. Ադրբեջանի     տարածքում      լռեցվեցին      Զանգե-զուրը     ռմբակոծող      կրակային      կետերը,      իսկ      ավելի ուշ     իրականացվեց      Ադրբեջանի     Քելբաջար      շրջանի գրավման   փայլուն      գործողությունը: Բայց     Սարգսյանը, մնալով     պաշտպանության      նախարարի      աթոռին, շարունակում     էր     վնաս     տալ   գործին, «Մտորումներ «Պազոլինի»-ից     հետո»   գրքից:

(30*) Վազգենը     ԿրԱԶ-ի     վարորդ     Մանվելին     ասում էր` « Անդրանիկն   ի՞նչ   էր   քո դեմ », էլ     ի՞նչ   կարելի   է նրա   մասին   ասել:   Մի   մարդ,   որ     թքում   է   սեփական ժողովրդի     վրա     ասելով՝   « հարյուր     տոկոս     էլ   որ   ընտրեիք՝   մեկ     է     իշխանությունը     չէինք     տալու », ո՞նց     կարող     է     համեմատվել,   Մոնթեյի,     Լեոնիդի, Շահեն     Մեղրյանի,   Կոմանդոսի,   Դարիբալտայանի, Վազգեն     Մանուկյանի,     Սամվել     Բաբայանի     ու     Հայրենիքի     հարյուրավոր     ու   հազարավոր     իսկական   հերոս զինվորների     հետ,   որոնք   կռվում     էին   ու սեփական ժողովրդի     կամ   աղետի     գոտու   թալանով     զբաղվելու մասին անգամ   մտածելու     ո՛չ     ժամանակ,     ո՛չ     էլ մտադրություն     ունեյին:   Դավիթ   Մեծահոգի: (31*)   Օրինակ`   նա      հսկայական     վնաս      հասցրեց Արծվաշեն     անկլավի   պաշտպանության      և     հանձնման ժամանակ:   Այնտեղ     ուղարկեց     Երևանի     փողոցներից հավաքված     անփորձ   տղաների,     որոնցից     շատերը   զոհվեցին   ( ճշգրիտ     տվյալներ      կուռք-սպարապետի     ապաշնորհության   վերաբերյալ   այսօր     գտնել   գործնականում անհնար   է,     սակայն,     որքան     հիշում     են     ականատեսները,     այնտեղ   զոհվեցին     25   նորակոչիկներ ) A   Վազգեն   Սարգսյանը     իր   այս     հատկությամբ      հսկայական      կորուստ     հասցրեց     պատերազմի      սկզբում: Մի   խոսքով,   մինչև     1992թ. օգոստոսը   գործերը     ռազմաճակատում     վատթարանում      էին,     քանի     դեռ     Վազգեն Մանուկյանը     չնշանակվեց     պաշտպանական     ոլորտը համակարգող   պետական   նախարար:   Այս     նշանակումից անմիջապես     հետո     իրավիճակը      սկսեց      արմատապես փոխվել. Ադրբեջանի   տարածքում   լռեցվեցին     Զանգեզու-րը     ռմբակոծող     կրակային     կետերը,     իսկ     ավելի     ուշ իրականացվեց     Ադրբեջանի   Քելբաջար   շրջանի   գրավման փայլուն   գործողությունը:   Բայց   Սարգսյանը,     մնալով պաշտպանության   նախարարի      աթոռին,   շարունակում էր   վնաս   տալ   գործին,   « սպարապետը »   եթերում ասում   է,   թե, իբր,   ինքը   գլուխ     չհանեց,     Վազգեն Մանուկյանը      կօգնի      հասնելու     հաղթանակի,     բայց   ինքը     թիմից     չի      հեռանում,     պիտի     օգնի     և        այլն, և      այլն:«Մտորումներ «Պազոլինի»-ից     հետո»   գրքից: (32*) Ինչ   վերաբերում     է     փողոցներում     երիտասարդների     որսին   և   նրանց   հարկադրաբար     ճակատ     ուղարկելուն,   ապա   այդ     մասին     պետք     է   արտահայտվեմ առանձին: Այն,   որ     դա   պետական     իշխանության     կողմից   ծայրահեղականություն   է     և     կամայականություն, իմ     կարծիքով,     ոչ   մեկի      մեջ      կասկած      առաջացնել չի   կարող:   Սակայն     այդ     կամայականությունը      երկրի համար   չէր     կարող   անհետևանք   մնալ.   Հայտնի     է,   որ սպարապետի   խևավարքությունը     հրահրեց      տղամարդկանց   մասսայական      փախուստներ     երկրից,     մի խոսքով, Հայաստանը      այդ     ժամանակից     ձեռք     բերեց նաև     լուրջ     ժողովրդագրական     խնդիր:   Բնակչության մասսայական   արտահոսքը   հենց   այդ   ժամանակ   սկսվեց ( հասկանալի   է,   որ   բնակչության     արտահոսքը     միայն Սարգսյանի     ծառայությունը   չէ,   քանի   որ     գոյություն ունեին   լուրջ     սոցիալ-տնտեսական     պատճառներ,     իսկ նա     ընդամենը   միայն   գրգռեց   դրանք     և     հետագայում արդյունավետ     կերպով     խթանեց): Շատերը   չեն     հիշում և,     հավանաբար,   շատերին     չդիպավ     այս      ողբերգությունը,     սակայն      իրականում   դրությունը     իրոք     անտանելի     էր:   Պատահել   է,   որ   ամուսնացած     տղամարդը դուրս     է     եկել   տնից     և     անհետ     կորել,   որոնումները արդյունք     չեն      տվել,     իսկ     մեկ   շաբաթ     անց      վերադարձել     է   Ղարաբաղից,     սակայն`   դագաղում:   Մի   խոսքով,   սպարապետի   քաղաքականությունը     զինված   ուժերի     համալրման     համար     հազարավոր   հայ      օջախներ մարեց:   Այսօր   անվիճելիորեն     կարելի   է     հաստատել, որ     հայկական     կողմը     ղարաբաղյան     հակամարտությունում     կարող     էր   ունենալ     2000-2500     զոհ,   այն դեպքում,   երբ   նրանց     թիվը     վերջնական   արդյունքում կազմում      է     7000: «Մտորումներ «Պազոլինի»-ից   հետո»

(33*) Լույս Աշխարհ   կայքից   ԳՐԱՌՈՒՄՆԵՐ     ՄԵՌՅԱԼ ՏՆԻՑ   ԱՐԹՈՒՐ     ՄԿՐՏՉՅԱՆԻ     ՈՂԲԵՐԳՈՒԹՅՈՒՆԸ: (34*) Հայկական     բանակը     նրա     ղեկավարման     օրոք բացահայտ     բռնությունների,   կոռուպցիայի     և     կամայականության     օրրան     էր: Այդ      տարիներին     անխտիր բոլոր     զորամասերում     կայացել     էր   « զոն   նայողի » ինստիտուտը: «ՔԵԶ     ՀԱՄԱՐ     ԿՈՒՌՔ     ՄԻ     ՍՏԵՂԾԻՐ» -ՄԱՍ   ԵՐՐՈՐԴ   ՎՐԵԺ     ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

(35*) Նորանկախ     Հայաստանի     պատմության     ընթացքում     ողբերգությունների     մասին     խոսելիս      պետք     է սկսել     «սեփականաշնորհում»     կոչվող     խայտառակ կողոպուտից,     երբ      կարճ     ժամանակամիջոցում     համաժողովրդական     ունեցվածքը     դարձավ     մի     քանի     հոգու սեփականություն՝   հանգած     լույսերի     քողի      տակ: ԳՐԱՌՈՒՄՆԵՐ   ՄԵՌՅԱԼ   ՏՆԻՑ

(36*) Տես   Հոկտեմբերի 27-ի     քրեական     գործի մեղադրյալ     Նաիրի     Հունանյանի     ցուցմունքը: (37*) պատերազմի   տարիներին     խրամատի     այս   կողմում   կռվող     մեր     զինվորին     զենքը     հասցնելու     փոխա-րեն`   այն      վաճառել      է     թշնամուն՝     ապահովելով բուդոների,     գասպարյան     վովաների,     ջհանգիրյանների անպատժելիության     հետևանք      լկտիությունը:   Լույս Աշհարհ     ԳՐԱՌՈՒՄՆԵՐ   ՄԵՌՅԱԼ     ՏՆԻՑ   ԱՐԹՈՒՐ ՄԿՐՏՉՅԱՆԻ   ՈՂԲԵՐԳՈՒԹՅՈՒՆԸ

(38*) Ինչպես   տեսնում     ենք`     ո՜չ     սպարապետի,     ո՜չ էլ   կուռքի   հոտ   նրանից     անգամ     չի   գալիս,   սակայն համաձայն   հայկական   ավանդապաշտության`   դա պարտադիր   էլ   չէ:   «Մտորումներ «Պազոլինի»-ից     հետո» (39*) ԿրԱԶ-ի   վարորդ   Մանվելին     ասում     էր` « Անդրանիկն     ի՞նչ   էր   քո դեմ », էլ     ի՞նչ     կարելի     է նրա     մասին     ասել:   Մի   մարդ,   որ     թքում   է սեփական ժողովրդի     վրա     ասելով՝   « հարյուր     տոկոս     էլ   որ ընտրեիք՝   մեկ     է     իշխանությունը     չէինք     տալու »,

(33*) Լույս Աշխարհ   կայքից   ԳՐԱՌՈՒՄՆԵՐ     ՄԵՌՅԱԼ ՏՆԻՑ   ԱՐԹՈՒՐ     ՄԿՐՏՉՅԱՆԻ     ՈՂԲԵՐԳՈՒԹՅՈՒՆԸ: (34*) Հայկական     բանակը     նրա     ղեկավարման     օրոք բացահայտ     բռնությունների,   կոռուպցիայի     և     կամայականության     օրրան     էր: Այդ      տարիներին     անխտիր բոլոր     զորամասերում     կայացել     էր   « զոն   նայողի » ինստիտուտը: «ՔԵԶ     ՀԱՄԱՐ     ԿՈՒՌՔ     ՄԻ     ՍՏԵՂԾԻՐ» -ՄԱՍ   ԵՐՐՈՐԴ   ՎՐԵԺ     ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

(35*) Նորանկախ     Հայաստանի     պատմության     ընթացքում     ողբերգությունների     մասին     խոսելիս      պետք     է սկսել     «սեփականաշնորհում»     կոչվող     խայտառակ կողոպուտից,     երբ      կարճ     ժամանակամիջոցում     համաժողովրդական     ունեցվածքը     դարձավ     մի     քանի     հոգու սեփականություն՝   հանգած     լույսերի     քողի      տակ: ԳՐԱՌՈՒՄՆԵՐ   ՄԵՌՅԱԼ   ՏՆԻՑ

(36*) Տես   Հոկտեմբերի 27-ի     քրեական     գործի մեղադրյալ     Նաիրի     Հունանյանի     ցուցմունքը: (37*) պատերազմի   տարիներին     խրամատի     այս   կողմում   կռվող     մեր     զինվորին     զենքը     հասցնելու     փոխա-րեն`   այն      վաճառել      է     թշնամուն՝     ապահովելով բուդոների,     գասպարյան     վովաների,     ջհանգիրյանների անպատժելիության     հետևանք      լկտիությունը:   Լույս Աշհարհ     ԳՐԱՌՈՒՄՆԵՐ   ՄԵՌՅԱԼ     ՏՆԻՑ   ԱՐԹՈՒՐ ՄԿՐՏՉՅԱՆԻ   ՈՂԲԵՐԳՈՒԹՅՈՒՆԸ

(38*) Ինչպես   տեսնում     ենք`     ո՜չ     սպարապետի,     ո՜չ էլ   կուռքի   հոտ   նրանից     անգամ     չի   գալիս,   սակայն համաձայն   հայկական   ավանդապաշտության`   դա պարտադիր   էլ   չէ:   «Մտորումներ «Պազոլինի»-ից     հետո» (39*) ԿրԱԶ-ի   վարորդ   Մանվելին     ասում     էր` « Անդրանիկն     ի՞նչ   էր   քո դեմ », էլ     ի՞նչ     կարելի     է նրա     մասին     ասել:   Մի   մարդ,   որ     թքում   է սեփական ժողովրդի     վրա     ասելով՝   « հարյուր     տոկոս     էլ   որ ընտրեիք՝   մեկ     է     իշխանությունը     չէինք     տալու »,  ո՞նց     կարող   է   համեմատվել, Մոնթեյի,   Լեոնիդի,   Շահեն Մեղրյանի, Կոմանդոսի, Դարիբալտայանի,   Վազգեն Մանուկյանի,   Սամվել     Բաբայանի     ու     Հայրենիքի հարյուրավոր   ու   հազարավոր   իսկական   հերոս   զինվորների   հետ,   որոնք   կռվում     էին   ու սեփական     ժողովրդի կամ   աղետի     գոտու   թալանով     զբաղվելու   մասին անգամ   մտածելու     ո՛չ     ժամանակ,     ո՛չ     էլ     մտադրություն   ունեյին: ԴԱՎԻԹ     ՄԵԾԱՀՈԳԻՆ

(40*)   Մեջբերում     մամուլից   « Արամ   կոչեցիալի   համար եղբորը      կորցնելուց     հետո     ավելի     ձեռնտու    Է     գոնե պահպանել     եղբոր   «հերոսի»     կերպարը,   որ     պարտադրվել   Է      ժողովրդին,   որը     իրենց     ողջ      գերդաստանի ապահովվության,   առաջխաղացման,     ընդհանրապես ապրելակերպի     գրավականն   Է,   քան     թե   անմիտ   քայլերով   այդ     եղբոր     իրական     կերպարի     բացահայտման պատճառը     դառնալ,     խայտառակվել     այդպիսով,   դավաճանի     անուն     վաստակել,   կորցնել     ամեն     ինչ   մի խոսքով:   Իսկ   այդպիսի     բացահայտման     կարող   Է   գնալ միայն   Լևոնական   նախկին   ոհմակը,   որոնք     այդ Արամից   ավելի     լավ     գիտեն   նրա     եղբոր     ինչ     ու ինչպիսին   լինելը,   և     Վանոն     դեռ     Արամի     վարչապետ եղաց     ժամանակ     Էր     հոխորտացել     նրա     երեսին,   որ լեզուն     ու     ձեռքերը     կարճ     անի     իր     դեմ,   եթե     չի ուզում,   որ   ժողովուրդը     Եռաբլուրից     « վտարի »     իր եղբորը »

(41*) Հայ   մարդը, որի     երակներով     հոսում     է      արիական     արյուն, չի     կարող     թալանել,     սպանել:   Դրանք հայեր     չեն:   Հայ   մարդը   չի կարող     թալանի     իր   տունը, հայրենիքը,   իր   եղբորը,   քրոջը, թեկուզ     թշնամուն: Լույս Աշխարհ   Հոդված     ԻՆՉՈՒ   ՍՊԱՆԵՑԻՆ   ՄՈՆԹԵԻՆ,   ԲԱՅՑ ԿԵՆԴԱՆԻ     ԹՈՂԵՑԻՆ   «ԳԵՆԵՐԱԼ» ՄԱՆՎԵԼԻՆ

(42*) Ով   են   գեներալներ   մանվելները   ու   սեյրաները: Սրանք այն տականքներն     են,   որոնք   ղեկավարվում   էին բռնաբարված ընտրությունների   ասպետ   սարգսյան վազգենի կողմից:   Մանվելը     պատերազմում     պատժիչ գործողությունների   եվ   թալանի   գլխավոր   ասպետն     էր, թալանի   համից   մեծ   ախորժակը բացելով,   մեկ   գիշերվա մեջ   թալանեց   ու   իրենով   արավ նախկին էջմիածնի շրջանի   ու   քաղաքի     ձեռնարկությունները:   Շանտաժի ու ռեպրեսիաների   ենթարկելով   ժողովրդին   մեկ գիշերվա մեջ     դարձավ     նախկին     էջմիածինի     շրջանի   տերն ու դարձավ միլիոնատեր: 1996թ. Կեղծված     ընտրությունների գլխավոր     հերոսն: Արդեն 1998թ. պետական   հեղաշրջման գլխավոր   հերոսներից     մեկն, որը     կատարեց     Վազգեն Սարգսյանը:   1999թ.   հոկտեմբերի 27ից     հետո     անցավ Քոչարյանի   կողմը     եվ   մոռացավ     կնքահայր   Վազգենին: Լույս   Աշխարհ   Հոդված     ԻՆՉՈՒ ՍՊԱՆԵՑԻՆ ՄՈՆԹԵԻՆ, ԲԱՅՑ     ԿԵՆԴԱՆԻ     ԹՈՂԵՑԻՆ «ԳԵՆԵՐԱԼ» ՄԱՆՎԵԼԻՆ (43*)   ԲԱԶՄԱԹԻՎ… ԲԱԶՈՒՄ     ԱՅԼ     ԱՅԼԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ   ու   թողտվություններ   վազգեն     սարգսյան   կոչեցյալ խուժանի   կողմից     հասցրել     էին   նրան,   որ     լեվոնի հեռանալուց      հետո     գրեթե     ոչինչ      չփոխվեց,     ո՛չ     մի արդարություն     չեղավ,     ո՛չ     մի     դյուզն     ինչ     լավ բան     չզգացվեց   Հայաստանում,     քանի   դեռ   այդ անիծյալ   դեբիլը   իր   զոռբայությունն     էր   քշում.   Միայն այն,   որ   հայկական   կլիչկայավոր   մաֆիոզներն     սկսել էին   վախենալ   վազգենից,   երբ     վազգենը   վերադարձավ ԱՄՆ-ից.   Ժողովուրդի   մեջ     խոսոկցություններ     էին պտտվում,     թե     ԱՄՆ-ում     վազգենին     լավ   հուպ     են տվել     ու     հիմա     հետ     է     եկել   ու     հարուստներին ստիպում     է   մի     քիչ     իրենց     կոռեկտ     պահել     ու     նաև ստիպում     է     նրանց,     որ   Հայաստանի     բյուջեն     փող մտցնեն.     Բայց     չանցած     մի   երկու   ամիս,   սպանեցին. Դե     մտածեք,     թե     ու՞մ     էր     ձեռնտու     նրա   մահը.

Ավելի   մեծ   սրբապղծություն,     քան     Վազգենին     հերոս հայորդիների     կողքին   կամ նրանցից     բարձր     դնելը՝ չեմ     պատկերացնում:   Մեր     ուժերի     այդ     ո՞ր     ռազմական   հաջողությունն   է   նախաձեռնել     կամ   ղեկավարել «սպարապետը»: Նրա   ամենամեծ     ռազմական   հաջողությունն   այն   էր որ     Արծվաշենն     հանձնելու     նախորդ   օրը ի   լուր     ամենքի   հայտարարեց,     որ     մենք     այնտեղ բավարար   ուժեր   ունենք     ու   կպահենք     մինրև   վերջ: Քանի՞     թշնամի   է     ընկել     (մերոնց     չհաշված) նրա արձակած   գնդակից   և     առհասարակ     ընկե՞լ     է   արդյոք: Թշնամու   և     հհշ-ի      դեմ     կռիվ     տված      որևէ     հայ մարտիկ   (իսկ   մերոնք   իսկապես     կռվում     էին     երկու ճակատով )   չկա,   որ   հհշ-ն     ներկայացնող     «սպարապետին»   մարդատեղ     դնի:   Դավիթ   Մեծահոգի:

Նաիրի    Հունանյանը    դա    վերջին    վրիժառուն

էր,   քանզի    ժողովուրդը    չգնահատեց՝    նրան

անվանելով    դավաճան,    խարանելով

մարդասպանի    պիտակը:   Իսկ    դժվար    թե    գտնվի

մեկը,    որը    ցանկանա    դառնալ    դավաճան    ու

թշնամի:   ԳՀ © ԱՌ

Վազգեն   Սարգսյանների   պատճառով    է,   որ

ժողովրդի    արգանդը   ծնում    է      Նաիրի

Հունանյաններ:   ԳՀ © ԱՌ

ԱՖՈՐԻԶՄՆԵՐ   ԵՎ   ՄՏՔԵՐ

1.Բարոյական,   առաքինի     մարդը     չի   կարող   հանցագործի     հետ     ընկեր      լինել: ԳՀ © ԱՌ

2.Անհատապաշտությամբ     տառապող     մարդը,   ունակ     չէ տարբերել     հանցագործին՝      հերոսից:   ԳՀ © ԱՌ

3.Հայոց     քսան   տարիների      պատմությունը     կեղծեցին միայն     հանցագործները,     որովհետև     իրենց        հանցանքների     սկիզբը      այնտեղից     է     սկսում: ԳՀ © ԱՌ

4.Վազգեն   Սարգսյանը     հայոց   պատմության     մեջ     ամենամեծ      ոճրագործն      է,   քանզի     նույնիսկ     մեռած ժամանակ     շարունակում      է     ոչնչացնել     ազգային արժեքները:   ԳՀ © ԱՌ

5.Քաղաքական   պոռնիկ     է   նա,     ով     ժողովրդի   անունից սուտ   է     խոսում:   ԳՀ © ԱՌ

1.Բարոյականությունը     խոսքով     չեն     ապացուցում,   այլ արված     գործերով: ԳՀ © ԱՌ

2.Շողոքորթ   մարդը   անընդունակ   է   բարի   գործեր   անե: ԳՀ © ԱՌ

3.Ընկերոջը     դավաճանող      մարդուց     լավ      բան   մի սպասեք:   ԳՀ ©ԱՌ

4.Սրիկաներ   են     նրանք,   որոնք     կեղծում   են   պատմությունը,   քանի   որ     անձնական     շահեր      ունեն:   ԳՀ © ԱՌ

5.Ագահ     և     բռնակալ   մարդը     հայրենասեր     չի   կարող լինել: ԳՀ © ԱՌ

6.Մարդուն     գնահատում      են   նրա     արված     գործերով, ոչ   թե     նրա     մասին     սուտ,     հորինված      պատմություն-ներով: ԳՀ © ԱՌ

7.Հայաստանի վերջին քսան տարիների պատմությունը մեծ հետք է թողնելու եկող սերունդների վրա, քանզի սուտ հերոսացված կուռքերը նրան կրնկակոխ հետևելու   են:   ԳՀ © ԱՌ

8.Համաշխարհային     պատմության     մեջ     գեներալները համարվում     են     բանակի        և     հաղթանակների     խորհրդանիշ,     իսկ   Հայաստանում՝     անբարոյականության     ու հանցագործության:   ԳՀ © ԱՌ

9.Իսկական     Սպարապետը   չի   կարող   հանցագործ   զինակիցներ   ունենալ,   իսկ   հանցագործն     էլ     չի   կարող բարոյական     ու   նվիրյալ     մարդ     լինել:   ԳՀ © ԱՌ

10. Եթե գեներալները պնդում     են,   որ     «սպարապետը» իրենց     զինակիցն      է,     ապա     դա   նշանակում     է,   որ այդ     սպարապետը     նույնքան   անբարոյական     է,   որքան իրենք:   ԳՀ © ԱՌ

11.Բանակ չծառայած մարդը չի կարող բանակաշի-նությամբ     զբաղվել:   ԳՀ © ԱՌ

12.Զինվորի     հոգսերով     չապրող     « հրամանատարը   » թշնամուց   վատ     է: ԳՀ © ԱՌ

13.Հարստություն կուտակող գեներալին միայն Նաիրի Հունանյանը     կփրկի:   ԳՀ © ԱՌ

14.Հայաստանում      ժողովուրդն     է     ծառայում     պատգամավորին,     ոչ     թե     պատգամավորը՝     ժողովրդին: ԳՀ © ԱՌ

15.Հայաստանում      իշխում      են      պոռնիկները,     քանզի նրանց      խոսքը     երբեք     արժեք     չունի,     անգամ     իրենց համար:   ԳՀ © ԱՌ

16.Հայաստանում      ընդդիմությունը      իշխանության դիմությունն     է:   ԳՀ © ԱՌ

17.Նաիրի     Հունանյանը     ժամանակակից      Հայոց   պատմության     Թեհլերյանն      է:     ԳՀ © ԱՌ

18. Եթե չլիներ  Նաիրի     Հունանյանը,     ապա ժամանակը     կծներ     մեկ     ուրիշ     վրիժառու,     որպեսզի պատժեր     ազգադավ     տականքին:   ԳՀ © ԱՌ

Աֆորիզմների   Շարունակությունը    կրող   եք տեսնել   Գենենի    Առաքելի « Թիրախին »   գրքում

Կարդալու համար սեղմել հղումը☞  HOKTEMBER 27      Play+ Nairi Hunanyan Audio HOKTEMBERI-27